Zappa

BIOGRAFISCHE NOTA
Bille August (1948) is fotograaf van origine; hij was o.m. kameraman voor de Zweedse langspeelfilm MEN CANT BE RAPED en THE GRASS IS SINGING. Zelf deed hij de regie voor de waardevolle kortfilm KIM G, het TV-drama THE WORLD IS SO BIG SO BIG vooraleer in 1978 te debuteren met de langspeler HONEYMOON en met ZAPPA (1983) naar het filmfestival Cannes af te zakken.

Zappa
Kineast Bille August situeerde zijn tweede langspeelfilm ZAPPA - heeft in de verste verte niets te maken met vader Zappa, de Amerikaanse avantgarde-musicus en oprichter van de ''Mothers of Invention'" - in een voorstad van Kopenhagen in het begin van de jaren '60. ZAPPA brengt al dadelijk het nostalgische puberverhaal AMERICAN GRAFFITI in herinnering omdat ook in deze film de kineast het doen en laten toont van een trio Deense tieners in hun apejaren ( ± 14 j ).

ZAPPA begint heel knap; op een inktzwart beeld duiken drie wiebelende lichtbolletjes op. Ze komen dichterbij en dan blijkt dat het de lichten zijn van de fietsen van een trio jonge kereltjes, dat uit drie totaal verschillende milieus afkomstig is. Het haantje-de-voorste heet Sten, een door zijn bemiddelde ouders wat verwaarloosd jochie. De tweede in de rij is de zoon uit een kleinburgerlijke familie die door Sten in een onschuldig begonnen avontuur wordt meegesleurd. De derde komt uit een arbeidersgezin en zoekt in de minigang eerst en vooral een vorm van zelfbevestiging. Hij is het nochtans die zich als eerste uit de bende zal terugtrekken wanneer "hun" bende door échte voyous lijkt geïnfiltreerd. Het is ook in zijn gezin dat er nog een band tussen ouders en kinderen bestaat… Onder leiding van Sten gaat het van kwaad (winkeldiefstallen} naar erger (brandstichting). Het trio heeft de revolte in het bloed maar vertaalt het elk wat onhandig op hun eigen manier. ZAPPA spitst zich toe op de eerste sex-spelletjes, het onbegrip van de ouders, de tochtjes met de vrienden, hun onduidelijke vriendschap. De film zit dan nog gevangen in het kneuterige van het landelijke milieu maar naargelang het geweld escaleert, wordt ie harder en vooral bitterder.

Hoewel realistisch, gaat in ZAPPA tussen de regels toch een sociale en politieke allegorie schuil; een samenleving waarin geen plaats meer is voor kontakt, affektie en kommunikatie ziet haar zonen en dochters in hun zoeken naar vervangingsmiddelen afglijden naar het nihilisme. Dat moet zowat het uitgangspunt van Bille August zijn geweest!

"Zappa", de naam van Stens (vleesetende) lievelingsvis, het enige wezen dat door perverse Sten "menselijk" wordt behandeld," staat symbolisch voor diens agressieve inborst. Bille August bereidt momenteel ZAPPA II voor, die eigenlijk TWIST AND SHOUT moet gaan heten en waarin hij wil vertellen wat er gebeurde met de generatie die in een sfeer van revolte tegen alles wat maar naar vastgeroeste konventies rook opgroeide, in de rug gedekt door de nieuwe sound van The Beatles...