Poor Things

Bella Baxter: tot deze zomer een zo goed als onbekend romanpersonage (van Alasdair Gray). Sinds het filmfestival van Venetië een iconisch filmpersonage dat tot diep in de 21ste eeuw - en misschien wel verder - tot de verbeelding zal blijven spreken. Rond haar draait Poor Things, de achtste langspeelfilm van Yorgos Lanthimos (The Favourite, The Lobster).

Bella Baxter is niet geboren, maar - in een variatie op Frankenstein én Pygmalion - ontsproten aan het brein van Godwin Baxter. Hij pretendeert dat Bella zijn dochter is. In werkelijkheid heeft hij haar lichaam na een zelfmoordpoging uit de Theems opgevist. Vervolgens heeft hij bij haar de hersens van een foetus ingeplant. Aanvankelijk gedraagt ze zich als een kind en spreekt ze haar vader met “god” aan. Maar geestelijk wordt ze snel volwassen. Het leven in isolement - haar vader houdt haar binnen - is niet meer aan haar besteed. Ze trekt erop uit in het Victoriaanse Londen, niet gehinderd door welke vorm van schaamte dan ook. Ze begrijpt niet dat ze over lust en de geneugten van seks moet zwijgen.

Op een dag ontmoet ze een louche advocaat die beweert dat te veel beleefdheid de ziel verbrijzelt. Hij belooft haar de wereld te laten zien. En seks, véél seks. Het is een aanbod dat ze niet kan weigeren. Wat volgt is niet alleen een geografische tocht, via Porto en Alexandrië, maar ook een mentale odyssee. Bella leert wat het is een vrouw te zijn. En de hoge prijs die ze in een door mannen gedicteerde samenleving moet betalen voor de vrijheid die ze opeist.

Poor Things - een begeesterende brok cinema die echt nérgens mee te vergelijken valt - combineert de sierlijke esthetiek en de prachtige dialogen (van scenarist Tony McNamara) van The Favourite met de primitieve seks en de schurende ruwheid van de vroege Griekse films van Lanthimos (Dogtooth, Alps) tot een brok indrukwekkende steampunk. Dat Poor Things aan de ribben blijft kleven, is ook en zelfs vooral - zonder afbreuk te doen aan het excellente acteerwerk van onder anderen Mark Ruffalo en Willem Dafoe - te danken aan Emma Stone die een onverschrokken vertolking ten beste geeft. Op het ene moment met de grenzen flirtend van wat fysiek haalbaar is, op het andere bewijzend dat ze de Katharine Hepburn van haar generatie is. Een coming-of-age zoals je er nooit een gezien hebt.