Moonlighting

JERZY SKOLIMOWSKI
Geboren in Lodz op 5 mei 1938. Studeerde etnologie, literatuur en geschiedenis. Ontmoet in '59 Wajda die hem vraagt zijn scenario voor ONSCHULDIGE MINNAARS te herschrijven. Schrijft in '60 het scenario voor Polanski's MES IN HET WATER. Draait in '64 zij eerste film RYSOPIS en in '67 HANDS UP (die pas in Cannes '81 het cinemalicht ziet). In datzelfde jaar '67 draait Skolimowski evenwel in België LE DEPART (met Jean-Pierre Léaud) en voorwaar rijft deze belgische prent een Gouden Beer binnen op het Festival van Berlijn. Niemand is hem sindsdien achterna gegaan, noch in Berlijn, noch elders (Servais met kortfilms uitgezonderd). Definitief outcast draait Skolimowski een beetje overal maar toch met het meeste succes in Engeland: DEEP END (1970) en vooral THE SHOUT (1977) zijn parels van ware kinema.

Moonlighting
MOONLIGHTING speelt zich af in december 1981, de maand dat Jaruzelski in Polen de macht overnam en Solidariteit illegaliseerde. Met dit historische feit als inspiratiebodem en zijn eigen ironische houding tegenover de Poolse staat als stijlvorm, heeft Jerzy Skolimowski een kafkaïaanse parabel gedraaid rond de nieuwe economische maatregelen van het late Gierek/Kania/ Jaruzelski-regime: bonsysteem, rantsoenering, zuinigheid, kortzichtige planmatigheid en ondraaglijke reglementering van het levenspeil. MOONLIGHTING ontrafelt de structuur van een machtsapparaat, dat de laatste centiem uit een schamele portemonnaie controleert. Op 5.12.81, nog voor de machtsovername, verlaten vier arbeiders de Poolse bodem, om voor hun Poolse baas zijn Londense woning te verbouwen. Poolse arbeid is goedkoper dan Engelse, en Polen is niet vies van "zwart" werk. In hun koffers zit het gereedschap, waaronder ook de hamer, het symbool van de volksrepubliek. Een van de vier, Nowak (Jeremy Irons) spreekt Engels en werkt zich op tot een rigiede, controlerende instantie die werk, contact, voedselhoeveelheden en ontspanning organiseert. Het Poolse burgershuis in Londen wordt een spiegel van de Poolse staat, een in zijn beperkte oppervlakte verheftigde, cynische metafoor van de Poolse levenswijze. Skolimowski's skript en filmstijl verklanken onmeedogenloos knap hoe ironie een politiek wapen is. (dm)

Vermoedelijk niet als knipoog naar Hithcock (waarom eigenlijk niet) liet Skolimowski tijdens de Wereldpremière te Cannes 82 de film vergezeld gaan van het bericht "wie de beginscène miste, vermoedelijk weinig of niets van de rest van de film kon snappen". Wij zullen de deuren van de zaal niet onherroepelijk sluiten nadat de film start, maar U weze toch maar gewaarschuwd: MOONLIGHTING zie je best vanaf het begin.