Das Luftschiff (The Airship)

Het begon allemaal in een molen, bij het begin van deze eeuw. Een aantal enthousiaste liefhebbers van de luchtvaart, onder wie Franz Xaver Stannebein, komen samen voor een experiment. Uitgerust met vleugels springt Stannebein van een heuvel om vervolgens een zeer onzachte landing te maken. De proef is mislukt, maar voor Stannebein is de droom voorgoed geboren. Stannebein groeide als wees op in een pleeggezin. Op een dag ging hij weg en vond onderkomen bij Johanna, een prostituee die van hem hield en hem steunde, ook in zijn grootse vliegplannen. Stannebein vertrekt dan als handelaar naar Spanje, waar hij zich niet zonder succes vestigt. Hij gaat samenleven met Dona Matilda. Spoedig wordt hij vertegenwoordiger van Duitse machines voor Spanje en hij begint geld genoeg te krijgen om zijn oude droom te verwezenlijken: een luchtschip aangedreven door schroeven , een soort kruising tussen een luchtschip en een helikopter. Hij begint onderhandelingen voor de bouw van zijn schip. Maar zijn geld geraakt op en hij moet naar Duitsland terugkeren.
Ondertussen wordt in Duitsland een nieuwe oorlog voorbereid. Hij laat zich overhalen om terug naar Spanje te gaan, zogezegd voor zijn luchtschip. In werkelijkheid wordt hij gebruikt in de voorbereidingen voor de Duitse interventie in de Spaanse Burgeroorlog. Maar in deze Burgeroorlog staat hij meer aan de kant van de Republikeinen... Hij keert terug naar Duitsland, waar hij wordt opgepakt en als staatsgevaarlijke gek opgesloten. In 1945 gaat zijn kleinzoon op zoek naar de sporen van zijn grootvader...
Das Luftschiff, een roman van de bij ons weinig bekende Fritz Rudolph Fries, ooit vertaald in het Nederlands, vertelt het verhaal van een dromer en fantast. Nu hebben we wel meer dergelijke romans en films gehad, maar Simons film (en Fries' boek) is bijzonder boeiend door zijn historische context, waardoor het verhaal van Stanne bein de waarde van een allegorie krijgt: het individu wordt gemanipuleerd in zijn dromen en verlangens en misbruikt voor misdadige doeleinden door een geraffineerd staatsapparaat. Daardoor is Das Luftschiff ook een roman over de totalitaire staat en de wijze waarop die met mensen omspringt. Een merkwaardige film uit het andere Duitsland. (wp)