Congo, Made in Belgium

Het thema of de rode draad van Congo Made in Belgium is de beeldvorming van Congo in film en propaganda. In de inleiding worden de spots gericht op Leopold II, die in 1908 Congo overdroeg aan België. Vanaf dat ogenblik begint de propagandamachine te draaien. De Belg wordt gemotiveerd om te emigreren. Deze propagandaslag wordt in beeld gebracht met fotomateriaal en vroege filmopnamen. Daarna volgt een compilatie van representatieve filmfragmenten uit propagandamateriaal van na de Tweede Wereldoorlog. ‘Representatief’ wil hier zeggen: naar vorm, produktieinstanties en inhoud.

Al dit materiaal illustreert de doelstelling en overwegingen van de koloniale overheid : de blanke heeft een beschavingsopdracht.
De authentieke en krakende commentaarstem in de filmpjes doet de propagandistische dimensie van het beeld nog beter tot haar recht komen. In het besluit wordt het triomfalisme en de voortvarendheid van de Belgische koloniaal in een juiste dimensie geplaatst. De materiële en morele levensvoorwaarden gingen er inderdaad op vooruit, maar alles wat niet in het blanke model paste moest verdwijnen. In 1960 kwam dan de reactie : op 30 juni verloor België zijn tiende provincie. De stereotypen blijven echter bestaan. Dit wordt geïllustreerd met enkele treffende voorbeelden. Het slot wordt zoals het begin gevormd door fotomontages. De tekst is hier zeer belangrijk. Hij versterkt het absorptievermogen van de film en brengt de boodschap beter over.

(Luc Delrue)