Birth of a Nation

Birth of a Nation is wellicht de enige film in de geschiedenis die nu nog net zo controversieel is als toen hij werd uitgebracht. Er zijn geen rellen meer als de film wordt vertoond, maar recent nog werden vertoningen afgelast onder politieke druk. Door sommigen aangevallen als een valse, racistische film, en door anderen verdedigd als een duidelijk beeld van de "Reconstruction", verdient Birth of a Nation een eerlijker beoordeling dan hij meestal gekregen heeft. Voor de hedendaagse kijker ligt het grootste probleem natuurlijk in de racistische opstelling van de film: aan de historische nauwkeurigheid wordt weinig aandacht geschonken. Nochtans is de kern van de appreciatie niet de nauwkeurigheid, maar het begrip voor het uitgangspunt, de bronnen en de betekenis daarvan. Birth of a Nation gaat over de "Reconstruction", gezien vanuit het zuidelijk standpunt, d.z.w. het standpunt dat ook door o.m. Woodrow Wilson werd verwoord: de bevrijding der slaven was een politieke zet van het Noorden om het in de Secessieoorlog verslagen zuiden politiek en economische schaakmat te zetten. De film verwoordt wel degelijk racistische opvatting maar ontwikkelt nergens een racistische theorie, d.w.z. hij benadert het rassenprobleem veeleer vanuit blank economisch opportunisme. Het wordt hem hierbij kwalijk genomen dat hij de Ku Klux Klan als heroïsch afschildert, en dat terwijl de film in zijn geheel toch nog altijd weet te ontroeren. Birth of a Nation blijft, ondanks alles en hoe dan ook, een mijlpaal.