One Shot Cinema @ KASKcinema in december: In The Family

In Europa werd 'In the Family' tot nog toe niet uitgebracht, de kans dat hij in België in het reguliere circuit komt is zeer klein, maar gelukkig is er One Shot Cinema, zo niet riskeerde je een van de meest merkwaardige, voldragen en discreet gedurfde Amerikaanse indie films van de laatste jaren te ontlopen. 'In the Family' is tegelijk een heel bijzondere en kwetsbare film en de redenen waarom ie zo bijzonder en kwetsbaar is, zijn grotendeels dezelfde. Nagenoeg de hele film toont de strijd van een Chinees-Amerikaanse homoseksuele aannemer uit Tennessee, Joey Williams (vertolkt door scenarist-regisseur Patrick Wang) voor het hoederecht over zijn niet biologische zoon Chip (Sebastian Banes). Cody (Trevor St.John), de vader van de zesjarige jongen en de partner van Joey is bij een auto-ongeval om het leven gekomen. De moeder overleed al tijdens de bevalling van Chip en nu werpt haar zus zich op als rechtmatige voogd. Puur wettelijk heeft ze het bij het rechte eind: volgens een oude wilsbeschikking van Cody moet ze het kind toegewezen krijgen. Wat niet belet dat de kleine jongen Joey als zijn vader beschouwt en de twee niet van elkaar willen gescheiden worden. Met zo'n uitgangspunt kan je allerlei melodramatische richtingen uit, van schaamteloze soap tot haut de gamme manipulatieve smartlap à la Kramer vs.Kramer. Nu die onvermijdelijke referentie gevallen is, wees gerust: 'In the Family' valt helemaal niet te herleiden tot de gay versie van deze beroemde tearjerker met Meryl Streep uit 1979. Wang veegt alle dramatische en cinematografische conventies waarmee je dit 'nieuwe gezinsdrama' kunt benaderen van tafel. Hij geeft blijk van een bezorgdheid, een ingetogenheid en zin voor nuance die totaal ongebruikelijk is in de Amerikaanse commerciële cinema. Wat er ook voor zorgt dat Wang bijna drie uur nodig heeft om zijn verhaal uit te doeken te doen en het tempo, de mise-en-scène, de montage en de vertolkingen van de film meer aansluiten bij de tenoren van de zogenaamde slow cinema beweging (zoals de Roemeense regisseurs Cristi Puiu van 'The Death of Mr.Lazarescu' en 'Aurora'; Cristian Mungiu van '4 Months, 3 Weeks and 2 Days' en 'Beyond the Hills') en het Aziatisch minimalisme dan bij de vlotte vertelkunst en de geijkte scenario regeltjes van het 'realistisch' drama waar de meeste indie cineasten bij zweren. In flagrant contrast met de nerveuse handcamera stijl die de personages dicht op de huid zit en de dramatische spanning tastbaar maakt, opteert Wang voor een strenge Zen contemplatieve benadering, waar je aanvankelijk wat moet aan wennen, maar die geleidelijk een hypnotiserende effect heeft. Zo wordt één flashback samengebald in een negen minuten lang handcamera-shot. Wang bouwt de emotionele spanningen langzaam maar zeker op, waardoor je als toeschouwer geleidelijk ook zelf betrokken geraakt bij wat Joey overkomt. Geen enkel personage wordt tot een type gereduceerd of belachelijk gemaakt, iedereen die Joey verhindert dat hij met Chip verenigd wordt, wordt met hetzelfde respect benaderd. Er zijn geen boosdoeners of rabiate homohaters in de film, alleen mensen met goede bedoelingen die hooguit het product zijn van het systeem of van hun door de samenleving bekrachtigde vooroordelen. Een vroege scène in een ziekenhuis vat perfect de benadering van Wang samen: zoals hij verwacht wordt Joey door de familie en het personeel buitengesloten, maar in plaats dat hij zijn protagonist (en spreekbuis) in woede laat uitbarsten, verkent de regisseur alle nuances van zo'n gecompliceerde en pijnlijke situatie. In deze film die tot in de kleinste details inzoomt op allerlei procedures en legale spitsvondigheden in de strijd om het voogdijschap, wordt alles opgebouwd naar een dertig minuten lange climax waarin zes mensen in een conferentiezaaltje luisteren hoe de betrokkenen onder ede een verklaring afleggen. In deze briljant uitgebalanceerde scène komt ook tenvolle de essentie van Wangs betoog tot uiting, wat nog het best samengevat wordt door de advocaat Paul Hawks (Brian Murray) die dan toch bereid wordt gevonden om Joey's zaak te verdedigen: 'Just because the law has limits does not mean that our lives have those same limits...When you're out of court, when the person across the table is no longer an adversary, a lot more is possible.' Hoe aangrijpend en subtiel gemoduleerd de vertolkingen ook zijn, 'In the Family' moet het niet hebben van wat men doorgaans 'sterke acteerprestaties' noemt (alsof acteren een of andere vorm is van acrobatie - wat helaas sommige acteurs ook geloven). De centrale vertolking van scenarist-regisseur Patrick Wang is bijzonder low key wat zijn kwetsbaarheid en onvoorwaardelijke liefde nog hartverscheurender maakt. Ook de kleine Sebastian Banes is een natuurtalent en heeft geen enkel irritant trekje dat zoveel kindacteurs onuitstaanbaar maakt. En alle andere bijrollen werden door Wang perfect gecast en geregisseerd, zonder dat iemand ooit, een tegenspeler de loef wil afsteken of de bedachtzame filmische vertelling van dit ingetogen psychologisch drama ondermijnt. Regie, cameravoering, montage en acteren: het is allemaal in volmaakte harmonie op elkaar afgestemd. In een mise-en-scène die het moet hebben van lang aangehouden instellingen, laat Wang ook heel wat off screen gebeuren. Het verongelukken van de vader en de uitvaart krijgen we niet te zien. In gesprekken met familie en vrienden wordt Joey vaak vanop de rug gefotografeerd zodat we zijn onmiddellijke reacties en emoties niet zien. Vaak kadreert hij ook de personages in de uiterste hoeken van het scherm, wat in het kader een leemte creëert die ruimte laat voor bezinning. Nu moet je ook niet denken dat Wang met zijn atypisch ritme en beeldvoering Antonioni-achtige ennui of vervreemding nastreeft. Zijn stijl vat zeer mooi het dagelijkse leven en routine onder de middle class in het hedendaagse zuiden, zonder enige zweem van de folkloristische of exotische couleur locale waarmee Hollywood dit deel van de VS steevast tot clichés herleidt. In the Family is tegelijk een zeldzaam complexe en gelaagde holebifilm en een universeel gezinsdrama dat beide etiketten ver overstijgt en kalm maar vastberaden demonstreert dat onvoorwaardelijke liefde sterker is dan om het even welke wettelijke en culturele beperking. Patrick Duynslaegher Praktische info: 'In The Family' - Patrick Wang - 2011 - 169' - Engels gesproken, niet ondertiteld - op woensdagen 5, 12 en 19 december om 20u30 in KASKcinema Gent, Godshuizenlaan 4, 9000 Gent. Tickets kosten € 5/3 (studenten,werklozen, 65+, HoGent personeel, alumni HoGent) en zijn verkrijgbaar aan de kassa van de cinema, vanaf een half uur voor aanvang van de film. Reserveren kan ook, door een mailtje te sturen met je naam, de film van je keuze en je telefoonnummer naar info@kaskcinema.be. Betalen doe je dan aan de kassa. Je plaats wordt bijgehouden tot 10 minuten voor het begin van de film. Website KASKcinema: www.kaskcinema.be