Bernard De Rycke (1975-2017)

De eerste voortekenen van zijn ziekte openbaarden zich toen hij op een dag bij zijn aankomst aan de festivalbureaus van zijn fiets viel. Een goedaardig gezwel veranderde een zestal jaren geleden van mening en werd kwaadaardig. Bernard was het daarmee niet eens en hij vocht terug. Gedreven, combattief zelfs en meer dan ooit besloten om zijn levensdroom, een korte film te draaien, nog te vervullen. Dat gebeurde met de hem zo kenmerkende ietwat uitdagende en scherpzinnige humor. Daarom stelde hij zijn debuut ‘In a landscape’ voor als “De eerste en de laatste film van Bernard De Rycke”. Er zou er nog een volgen: ‘Endurance’ en, geen twee zonder drie, zijn echt laatste film ‘Koffie’. “Film draaien is voor Bernard het beste medicijn”, vertrouwde zijn vader Raf De Rycke mij ooit toe. Maar nu is ook dat medicijn uitgewerkt.

Bij Film Fest Gent

Bernard De Rycke begon zijn carrière op Film Fest Gent als verantwoordelijke voor de projecties in de toenmalige Decascoop en werd later medewerker op de programmatiedienst van Wim De Witte. Hij was doordrongen van film en een groot bewonderaar van de Portugees Manoel De Oliveira en van de Hongaarse grootmeester Bela Tarr.

Naast het helpen bij de selectie van de festivalfilms was hij eveneens pragmatisch en als dusdanig verantwoordelijk voor de print traffic. Dat was in het predigitale tijdperk nog meer dan nu een titanenwerk. Maar Bernard zorgde ervoor dat de tientallen zware dozen met de filmkopieën vanuit Seoul in Gent geraakten en nadien netjes verzonden werden naar Los Angeles of Sao Paolo. Wie met hem werkte, herinnert zich zijn inzet, zijn werkkracht en vooral zijn warme, innemende persoonlijkheid. Zijn relativerende humor zorgde voor sfeer op de werkvloer.

Film draaien is voor Bernard het beste medicijn.

Zijn ongeveer tien jaren lange job op het festival combineerde hij geregeld met het geven van godsdienstles, maar dat was op de duur niet langer houdbaar. Bernard koos voor beroepsmatige zekerheid in het onderwijs. En voor liefdeszekerheid met Machteld Van Vlaenderen die op de sponsordienst van het festival werkte. Ze trouwden in 2006 en kregen twee kinderen Eulalie en Filemon.

Bernard De Rycke, regisseur

Toch liet Bernard het festival nooit helemaal los. En omgekeerd evenmin. Achter de schermen keek hij nog mee naar ingezonden films en hield hij met zijn bezoekjes contacten met de “werkers van het eerste uur”. Zijn ‘Endurance’ werd tijdens het festival vertoond en zijn ‘In a Landscape’ en ‘Koffie’ kregen een plaats in het door Film Fest Gent geprogrammeerde Ciné Privé. Verschillende internationale selecties volgden.

Met zijn kortfilms kreeg Bernard De Rycke een soort nationale bekendheid. In de eerste plaats omdat het ene medium na het andere het nieuwswaardig vond om te berichten over een terminale regisseur die zijn zogenaamde “bucket list” aan het afwerken was. Wie eventueel sensatie had verwacht, was er aan voor de moeite. Want dankzij Bernard groeiden de reportages uit tot warme, meevoelende portretten vol, allesbehalve moraliserende, levenslessen. Bernard behoorde tot die categorie van mensen die eloquent en doordacht kon spreken over de dood terwijl hij die in de ogen keek. Velen stonden perplex bij zijn levenslust en zijn omgang met het lot. Het minste dat van hem daarbij kan worden gezegd is dat hij de zaken op scherp stelde en je deed nadenken.

Ook bij zijn elegant gefilmde kortfilms die zinloos geweld als gemeenschappelijk thema hebben. Fysiek in ‘In a landscape’ en verbaal-fysiek in ‘Endurance’ en post factum bij ‘Koffie’. Wie aanwezig was bij de Q&A na de premières of de festivalvoorstellingen van die films vergeet ze nooit meer. Dan zag je Bernard ten voeten uit: clownesk, gevat, verrassend, scherpzinnig, zijn publiek bespelend, onverwoestbaar. Maar vooral als een inspirerend, mooie, milde man.