IDFA kleurt Vlaams
In de Luminous-sectie voor “persoonlijke films met een breed scala aan stijlen en benaderingen” gaat de documentaire De sessies van Sien Versteyhe in wereldpremière. In haar documentaire volgt Sien Versteyhe een jonge studente in de nasleep van seksueel geweld door iemand die ze vertrouwde. Tijdens de sessies traumatherapie focust de camera op het gezicht van de therapeut, het anonieme slachtoffer krijgen we nooit te zien. Buiten haar therapie durft ze met niemand praten over de impact van de verkrachting. Tegelijkertijd wordt haar verkrachter ondervraagd door de politie. Daar horen we alleen iets over in de telefoontjes die de jonge vrouw voert met het gerechtshof. De politie blijkt weinig voor haar te kunnen betekenen. Via de gesprekken met therapeut en het rechtssysteem krijgen we een inkijk in het lange en moeizame helingsproces van seksueel geweld. De sessies neemt je intiem en terughoudend mee in de strijd van een vrouw om het vertrouwen in zichzelf en de wereld terug te vinden.
Wouter Sap produceerde De sessies voor Lionheart productions in coproductie met VRT. De 71 minuten durende documentaire komt in aanmerking voor de IDFA Award for Best First Feature en de FIPRESCI Award.
Afstand
De KASK-masterfilm van regisseur Mon Dewulf, Far From Beyrouth, neemt deel aan de competitie voor korte documentaires. De film volgt een jonge man in Brussel wiens partner de oorlog in Beiroet meemaakt. Terwijl hij voor zijn kat en lege appartement zorgt, ervaart hij hulpeloos het ongemak van een conflict enkel via berichten, video’s en stilte. Op de recente 52ste editie van Film Fest Gent kreeg Far from Beyrouth, een eervolle vermelding in de studentenkortfilmcompetitie. Volgens de jury “toont de film de nabijheid over een lange afstand. Het werk verbeeldt de intieme strijd van een langeafstandsrelatie, met zowel een persoon als een stad, in een moment van extreem geweld”.
Traditie
De Signed sectie op IDFA zet de eigenzinnigste filmmakers in de schijnwerpers die met een unieke artistieke stem buiten de gebaande paden treden. In deze sectie staat Whisful Filming van Sarah Vanagt geprogrammeerd. Zij zwerft door Brussel en komt onderweg Poolse, Iraanse, Braziliaanse, Belgische en Marokkaanse bouwvakkers tegen die druk aan het werk zijn. Op haar verzoek schrijven ze briefjes met een boodschap voor toekomstige generaties die ze dan verstoppen onder een stoeptegel, in een leiding, achter een muur. Vanagt blaast zo een eeuwenoude traditie nieuw leven in, met oog voor de omstandigheden waarin migrantwerkers vandaag de dag in Brussel leven. Het resultaat is een speelse maar ook politiek geladen zwerftocht die aanzet tot nadenken.
Sarah Vanagt toont niet alleen haar jongste film maar maakt ook deel uit van de internationale jury voor de competitie voor korte documentaires op IDFA.
Taliban
Naast Whisful Filming is Kabul, Between Prayers, een lange documentaire van Aboozar Amini eveneens geselecteerd voor de Signed-sectie. Aboozar Amini opende in 2018 IDFA met zijn Kabul, City in the Wind en brengt nu het leven van de 23-jarige Samim in beeld als broer, echtgenoot, Taliban soldaat. Het resultaat is een humanistisch en complex portret van een man die een fundamentalistische ideologie aanhangt en worstelt met menselijke dilemma’s en aardse verlangens. Ook Samins veertienjarige broertje Rafi komt voor de camera... Met zijn geraffineerde opbouw en camerawerk ontregelt Amini de geruststellende grens die we zo graag trekken tussen extremisme en menselijkheid. Kabul, Between Prayers is een Nederlands-Vlaamse coproductie met Clin d’oeil Films als lokale partner en ging op het jongste festival van Venetië in wereldpremière.
Vragen
Vorig jaar was Johan Grimonprez de Guest of Honour op IDFA. Dit jaar is de eer van de Portugese filmmaker en curator Susana de Sousa Dias. In het programma met films die haar hebben beïnvloed steekt o.m. de Vlaamse productie R 21 aka Restoring Solidarity, een film van Mohanad Yaqubi. Die bestaat uit een collectie 16mm films van militante filmmakers over de ontluikende strijd voor Palestijnse zelfbeschikking in de jaren 60, 70 en 80. Stilistisch verschillen de films enorm. Yaqubi laat zien hoe twee zeer verschillende volkeren zich verbonden kunnen voelen via beeld maar stelt ook vragen. Waar ligt de grens tussen steun en propaganda? En hoeverre is een lokale strijd internationaal te vertalen?
Interactief
In het DocLab-programma voor interactieve documentairekunst en immersieve storytelling is A Long Goodbye van Kate Voet en Victor Maes geselecteerd. Deze interactieve VR-ervaring over leven met dimensie werd in Venetië bekroond met de Achievement Prize en was ook recent te zien op Film Fest Gent. De productie is van Cassette for timescapes. Dit productiehuis is ook als coproducent betrokken bij Lesbian Simulator van Iris van der Meule, een VR-game die eveneens in het DocLab programma wordt vertoond. Dankzij de Lesbian Simulator kan wie lesbisch is en herkenning zoekt een indruk krijgen van wat hun queer familieleden en vrienden aan negatieve en positieve situaties meemaken. Deze kleurrijke VR-game navigeert op speelse manier langs serieuze en lichtvoetige onderwerpen.
Kracht
Ten slotte is Rashid, l’enfant de Sinjar van Jasna Krajinovic geselecteerd voor het Best of Fests-programma van IDFA. Rashid werd gevangengenomen door Islamitische Staat maar werd terug met zijn familie verenigd. Zijn grootvader werd vermoord en zijn klein zusje is na negen jaar nog steeds in handen van IS. Rashid vertelt kalm zijn onvoorstelbaar verhaal in een subtiele coming-of-age-film over veerkracht en familie met een hoofdpersoon die kracht en warmte uitstraalt. Deze Belgisch-Franse coproductie met Clin d’oeil als Vlaamse partner ging eerder dit jaar in wereldpremière op Visions du Réel in Zwitserland.
Forum
Naast een documentairefestival voor het grote publiek is IDFA evenzeer een belangrijke afspraak voor de internationale documentairesector met o.a. de coproductie- en financieringsmarkt IDFA Forum en het verkoops- en distributieplatform Docs for Sale. Het filmproject Getting the Message, een Vlaams-Iers-Nederlandse coproductie van regisseur Neasa Ni Chianain (Young Plato), is geselecteerd om te worden gepresenteerd aan de vertegenwoordigers uit de filmindustrie op de Rough Cut Presentations van het IDFA Forum.
Raf Butstraen
Met decennia filmgeschiedenis op de teller is voormalig filmcriticus Raf Butstraen de geknipte man om het laatste filmnieuws te fileren voor Film Fest Gent.