Des Filles en Noir (2010) van Jean-Paul Civeyrac

Nog nooit van Jean-Paul Civeyrac gehoord? Dat is zeker geen schande, want zelfs zijn vurigste aanhangers (de filmjournalisten van het Franse weekblad Les Inrockuptibles) noemen hem 'de meest miskende van alle grote Franse cineasten.' In België is hij zelfs volslagen onbekend. De in 1964 geboren Civeyrac heeft intussen al een half dozijn speelfilms op zijn actief, waarvan helaas geen enkele in ons land een commerciële release kende. Het werk van Civeyrac sluit aan bij de rijke Franse traditie van het donker romantisme, een stroming waar ook François Truffaut niet ongevoelig voor was, getuige zijn occasionele gekwelde bespiegelingen over dood, verlies, rouw en zelfdestructieve passie: La sirène du Mississippi(1969), Les deux Anglaises et le continent (1971), L'Histoire d'Adèle H. (1975), La chambre verte (1978) enLa femme d'à côté (1981). Ook in vroegere films zoals Les Solitaires (2000), Fantômes (2001), Le doux amour des hommes(2002) en A travers la forêt (2005) verkende Civeyrac het grensgebied dat de levenden van de doden scheidt. Veelal voert hij protagonisten op die onderweg zijn naar een andere wereld of door de nagedachtenis van een dierbare worden bespookt. Maar nog nooit gebeurde dit zo extreem als in Des filles en noir (2010), een film die helemaal wordt overheerst door het doodsverlangen van twee jonge meisjes die vastbesloten zijn zich van het leven te beroven. Noémie en Priscella zijn twee adolescente vriendinnen uit bescheiden gezinnen en delen met elkaar dezelfde revolte, dezelfde gewelddadige reactie tegen de hen omringende wereld. Hoewel ze steevast in het zwart gekleed zijn, ze met Kleist dwepen en ze wellicht fan zijn van The Cure en Joy Division, worden ze door Civeyrac niet cliché-matig geassocieerd met enige Gothic trend in de popcultuur. En alhoewel hun milieu raak getypeerd wordt ( de grijze, saaie burgerij uit de provincie) overstijgen ze elke socio-culturele etikettering. De wereld waarin ze leven biedt hen niet voldoende om naar een toekomst te verlangen. Ze leven mentaal in hun eigen wereldje en hunkeren dermate naar het absolute dat ze uiteindelijk de toekomst afwijzen. Het feit dat het om een pakt tussen de twee meisjes gaat is belangrijk _ het gaat niet langer om een individuele daad, maar om het zoeken naar een hechte band in de dood. Zoals in zijn meeste films kiest de veertiger Civeyrac voor veel jongere protagonisten. 'Ik geef de voorkeur aan jonge personages omdat die zich in een fase bevinden waarin nog niets gefixeerd is, ze nog koortsachtig op zoek zijn, alles snel kan omslaan en hun kijk op het leven heel radicaal kan zijn.' In de debuterende Elise Lhomeau en Léa Tissier vond hij twee actrices die perfect gestalte geven aan de intensiteit en de honger naar het absolute van hun personages. Hun gevoelens zijn zo heftig dat ze gebukt gaan onder hun innerlijke blessures, maar tegelijk heeft hun veeleisendheid ook een vernietigende kracht. De duisternis die door hun gemoed waart, brengt Civeyrac niet tot leven in opzichtige acteursnummertjes. Hij suggereert dit integendeel op puur filmische wijze: door de doemsfeer die over de hele film hangt, door de onzichtbare dreiging die zich van de meeste shots meester maakt, door een nachtelijk kleurpalet waarin donkerbruine tonen afsteken tegen het gitzwart dat langzamerhand de personages lijkt op te slokken. 'Un éblouissant diamant noir,' zo noemde een lyrische Franse recensent deze aangrijpende prent van een cineast die eindelijk de erkenning zou moeten krijgen die hij al jaren verdient. Des filles en noir is één van de sterkste Franse films van de laatste jaren en een film die niemand onberoerd zal laten. Patrick Duynslaegher (artistiek directeur Filmfestival Gent) One Shot Cinema' is een programma van FILMFESTIVAL GENT in samenwerking met KASKcinema. Praktisch: KASKcinema, Bijlokesite, Godshuizenlaan 4, 9000 Gent. www.kaskcinema.be Eerste vertoning van Des filles en noir op maandag 7 november, daarna ook nog te zien op maandag 14, 21 en 28 november telkens om 20 u.30. Patrick Duynslaegher zal (onder voorbehoud) alle vertoningen inleiden. Deze film is Frans gesproken en Engels ondertiteld. Tarieven: 5 euro (standaard/ 3 euro (studenten, werklozen, 65+, KASKmedewerkers) KASKcinema filmkaart: 40 euro (8 films + 2 gratis).