De beste films van 2015 volgens Patrick Duynslaegher

1. SON OF SAUL van Laszlo Nemes (Hongarije). Mijn drie beste films van 2015 zijn elk op hun manier goede voorbeelden van 'immersive' cinema, films waarin je bijna fysiek ondergedompeld wordt. Het meest radicaal gebeurt dit natuurlijk in 'Son of Saul' waarin de regisseur ons de hele film lang in het standpunt dwingt van zijn protagonist, een lid van het Sonderkommando dat in Auschwitz belast is met het zo efficiënt mogelijk laten draaien van de dodenfabriek. Een sterkere, meer schokkende film heb ik het afgelopen jaar niet gezien. Het paradoxale is dat Nemez een kunstwerk heeft gemaakt over de Holocaust, een 'onderwerp' dat volgens velen niet uit te beelden/niet na te spelen valt (en als dit toch gebeurt tot obsceniteiten leidt als 'La Vita è bella') en waarvan de essentie enkel in documentaire vorm kan worden gevat. Nemez bewijst dat dit wél kan met een film die misschien daarom een datum in de filmgeschiedenis is.

2. THE ASSASSIN van Hou Hsiao-hsien (Taiwan). De film die dit jaar de meest hypnotiserende beeldenreeksen bevatte, zodat het esthetisch raffinement bijna van het doek spatte. Met dit historisch drama in martial-arts stijl dat door allerlei productie-perikelen geplaagd werd, leverde Hou Hsiao-hsien een meesterwerk af en een van de mooiste films van de jongste jaren. Dat je als westerling niet uit alle intriges wijs geraakt mag de pret niet drukken (ook voor Taiwanezen is de film niet makkelijk te volgen wist Hou Hsiao-hsien me te vertellen): wie zich laat meevoeren wordt ondergedompeld in een verrukkelijk visueel festijn zoals je zelden of nooit zal gezien hebben.

3. MAD MAX: FURY ROAD van George Miller (Australië). Een overweldigende actie-mastodont die als een niet te stoppen furie over het doek raast en het voor elkaar krijgt om tegelijk minimalistisch, barok en uitzinnig te zijn. Meteen ook de grootste verrassing van het jaar, waarmee vergeten veteraan George Miller zijn come-back maakt en met zijn schitterend geregisseerde en dito gemonteerde non-stop actie een lesje leert aan al die incompetente knoeiers en CGI-fundamentalisten die van het blockbuster-kijken een foltering maken.

4. TROIS SOUVENIRS DE MA JEUNESSE van Arnaud Desplechin (Frankrijk). De Franse cinema in al zijn subtiliteit en elegantie. De protagonist/alter ego van de regisseur blikt terug op zijn kinderjaren, adolescentie, schooltijd en op de (onbereikbare) liefde van zijn leven. Een filmische mijmering over gevoelens, idealen, ideeën en de bedrieglijke betovering van wat voorbij is. Voor wie er wil in meegaan (de jammerlijke weerstand in Vlaanderen tegenover Franse cinema lijkt een fait accompli) is dit een magische filmervaring.

5. ARABIAN NIGHTS van Miguel Gomez (Portugal). Met deze spitsvondige, verrassende, excentrieke en speelse trilogie over de weerbaarheid van de Portugezen in tijden van chaos, crisis en draconische bezuiniging zorgde Gomez voor het grootste cinefiel moment en monument van het jaar, alsook een project waarin de kunst van en de nood aan het verhalen vertellen grillig en geïnspireerd ten top wordt gedreven.

6. D'ARDENNEN van Robin Pront (België). De grote revelatie van de Vlaamse film in 2015. Sterk geacteerde en straf geregisseerde misdaadkroniek/karakterstudie rond een uit de hand lopende broedertwist om dezelfde vrouw. Je leeft intens mee met de personages en tegelijk geniet je van Robin Pronts even intens cinematografische visie. Flemish noir die absoluut niet moet onderdoen voor de beste Scandinavische en Amerikaanse noir.

7. SLOW WEST van John MacLean (U.K./Nieuw-Zeeland). Prachtige evenwichtsoefening van een filmmaker die tegelijk een eigen laconieke kijk heeft op de western én met verve en talent de vertrouwde codes en esthetiek van het genre respecteert. Een film waar je als westernliefhebber enorm veel plezier aan beleeft. Een van de mooiste ontdekkingen van het jaar.

8. A MOST VIOLENT YEAR van J.J. Chandor (US). De regisseur van 'All is Lost' en 'Margin Call' bevestigt met dit lucide misdaaddrama dat hij een van de grootste talenten van zijn generatie is en dat hij met zijn functionele vertelstijl en mise-en-scène vasthoudt aan de tradities en idealen van de klassieke Hollywood cinema.

9. TANGERINE van Sean Baker (US). Net als 'Taxi' een mooi staaltje van een film waarin een een regisseur de maximale expressie haalt uit een zelfopgelegde technische beperking (de film werd integraal opgenomen met verschillende iPhones 5s). In bonte kleuren en met Los Angeles als een pop-art decor registreert hij de uitbundige, vriendelijk provocerende wraakqueeste van een door zijn pooier bedrogen transgender prostituee.

10. TAXI van Jafar Panahi (Iran). Panahi rijdt met een taxi door Teheran en observeert via de passagiers die deze 'mobiele studio' instappen de Iraanse samenleving. De hele film is gefilmd in of vanuit deze taxi wat van deze minimalistische parel ook een technische krachttoer maakt en een triomf van ingenieuze mise-en-scène.