The Revelation (Åpenbaringen)

VIBEKE LOKKEBERG
Studeerde aan de nationale Noorse toneelschool ('64- '65). Schreef het scenario, en speelde de hoofdrol in LIV ('67) van Pal Lokkeberg, vervolgens nog een hoofdrol meen andere film van Pal Lokkeberg EXIT ('69). Regisseerde en schreef het scenario van PROSTITUSJON ('70); ABORT ('70); EN FAR SKAL BARNET HA ('73); TA TER 1973 ('73); (allen TV-films). Verder nog KVINNER I MEDIA ('73); HVA NA MANN ('74). Belangrijk zijn dan wel REGN ('75) en APENBARINGEN ('75), waarvan zij ook de draaiboeken schreef. In '77 kreeg ze de hoofdrol in FORNYNDERND van Nicole Maces.

Indien de Zweedse kinematografie via boegbeeld lngmar Bergman, zich degelijk kon inplanten in onze kontreien, dan is dat niet het geval voor de Noorse filmindustrie. Momenteel worden twee Noorse films hier ten lande verdeeld: STRIKE en SAYS, WHO?

APENBARINGEN werd geproduceerd door de "Experimentele Eenheid" van Norsk Film, die bedoeld is als workshop voor jonge kineasten, in de eerste plaats voor het realiseren van korte speelfilms. Ook de kostprijs van de productie lag bijzonder laag - nog geen 3 miljoen BF. De film vertelt ons over lnger, een 50-jarige huisvrouw. Haar rol als moeder is uitgespeeld, zij heeft geen werk buitenshuis; zij heeft weinig vrienden en weinig sociaal contact. Toch vindt ze werk, - haar eerste job - door haar echtgenoot gevonden. Zij blijkt hierin te mislukken, en dit is een grote klap voor haar zelfvertrouwen. Haar echtgenoot zendt haar naar een afgelegen hotel om er terug bovenop te komen. Daar ontmoet zij een jong koppel dat voor haar een grote bron van moed zal betekenen in haar eenzaamheid. Aangemoedigd door deze ontmoeting, vertrekt ze vroeger dan verwacht en keert terug naar huis, vol goede moed. Bij haar thuiskomst vindt ze haar man terug, met een andere vrouw in bed, - zij klapt voor een tweede maal ineen. Inger zal nogmaals het huis verlaten, zoekt haar ouders, jeugdvriendinnen op, maar vindt geen steun bij hen. lnger heeft nooit haar eigen leven kunnen beleven: eerst afhankelijk van haar ouders, dan van haar man. Zij heeft nooit kunnen beslissen, zij heeft zichzelf niet kunnen opbouwen, in de meest konkrete en fysische betekenis, vandaar dan ook de juistheid van enkele mentale beelden die de heftigheid aantonen van de psychosomatische reacties van haar lichaam bij de openbaring van haar toestand.

Over APENBARINGEN is er in Noorwegen heel wat te doen geweest. Een mogelijke reden hiervoor was de aanwezigheid van Marie Takvam, in Noorwegen zeer populaire schrijfster/dichteres - zij spreekt en schrijft uitsluitend in "Nenorsk", de volkstaal, die tegenover het "Riksmal" staat, de officiële taal en die van de stedelingen en overheid. Zij leidde op radio en televisie jarenlang een kinderprogramma. Haar hoofdrol in APENBARINGEN haalde de koppen van de Noorse kranten. Een gedeelte van het publiek en van de kritiek waren immers van mening dat Vibeke Lokkeberg Marie Takvam voor haar film gebruikt had, dat Takvam zich had laten gebruiken. De aktrice zelf meent dat het thema van de film haar boeide omdat het ook het hoofdthema is van haar poëzie. Zij vindt de film moedig en haar eigen engagement authentiek.

APENBARINGEN is geen volmaakte film, maar dat is onbelangrijk. Veel belangrijker is, dat men de hele tijd onder indruk komt en verheugd is door de kracht van het aanvoelen en de aangehouden solidariteit, die Lokkeberg toedraagt aan haar "heldin". Weinig talrijk zijn de films waarin de regisseur zo duidelijk partij kiest voor een hoofdpersonage. Fantasieloze vitters hebben natuurlijk een reeks bezwaren gereed liggen, want Lokkeberg biedt geen oplossingen, zij brengt ook geen constructieve voorstellen, zoals hoe zo'n vrouw zich toch zou kunnen bevrijden uit haar hopeloze levenssituatie. Lokkeberg verdient zeker en vast lof, dat zij zich niet heeft laten dwingen in die rol van schoolmeester, waarvan de gevolgen even conservatief zijn als van de vroegere romantische kunstenaarsmythe. Vibeke Lokkeberg wil ons, wars van alle publiciteitsslogans, met het echte gelaat van een vrouw shockeren. Het uitgeputte lichaam, dat de sporen draagt van bevallingen, het lichaam van een ouder wordende vrouw, dat door veranderingen in de stofwisselingen en overgangsjaren overvloedig dik wordt.