Solaris (Solyaris)

Gebazeerd op de eigenaardige, boeiende science-fiction novelle van Stanislav Lem, is de film gesitueerd in de verre toekomst, als Moskou zal zijn uitgegroeid tot een monsterstad, (deze opnamen werden in Tokyo gemaakt) en de mens een ruim deel van de ruimte zal verkend hebben. Regisseur Andreï Tarkovski, die - na Eisenstein wel eens de meest geniale Russische kineast wordt genoemd, heeft hiermee het Sovjet-ekwivalent van "2001, A SPACE ODYSSEY verwezenlijkt. Andreï Tarkovski, vooral bekend door "Ivan's Jeugd" en de alombekende film "Andrei Roeblev" is op dit moment zeker de grootste Russische kineast.

Solaris is de naam van de kunstmatige planeet, ver in de toekomst gesitueerd, in een superkultuur waar alles en iedereen gestruktureerd en geprogrammeerd is. Of toch niet. Blijken de mensen die deze planeet bewonen ook toch maar geen gewone mensen te zijn?

Tarkovski's film is niet zozeer een science-fictionfilm maar een uiterst bestudeerde en intelligente film die niet zomaar een tegenhanger is van Kubrick's 2001. In vele opzichten gaat de film zelfs verder. Jarenlang heeft Tarkovski zich bezig gehouden met de vraag: wat zijn de uiterste grenzen van de mensen in de toekomst, zowel in technisch en wetenschappelijk opzicht maar vooral in geestelijk opzicht? Vooral dit laatste heeft Tarkovski geboeid.

De sateliet Solaris is opgevat en gebouwd in de vorm van een soort super-baarmoeder met daarin verweven een soort super-brein. Deze Solaris kan slechts zoveel doorgeven aan de mensen die haar bevolken, als deze zelf kunnen opnemen en verwerken. Deze "wezens" nemen vaak risico's in een voor hen nog totaal onbekend "gebied" van’ "technology" en psyche.
De reis die Solaris toont is zowel een reis door onbekende gebieden van de kosmos, als van de mens zelf. Uit de gehele film treedt een atmosfeer en mysterieus gevoel dat verre staat van de ons tot nog toe bekende science-fictionfilms.
De film doet zelfs bijna mystiek aan, in de zeer lange travellings doorheen onze toekomstige wereld.