Partner

In 1968 was Bertolucci nog een totaal onbekend regisseur, zijn film Partner (die van 1968 dateert) is prakties nergens ter wereld uitgekomen en gewoon over het hoofd gezien. Weldra zouden met 'Il Conformista' en 'De laatste tango in Parijs' de tijden veranderen. Maar Partner blijft voorlopig nog onuitgebracht.
Bertolucci inspireert zich op een novelle van Dostojewski: ‘de dubbelganger’. Bij de bewerking van de gegevens verlaat hij het pad van de rationaliteit. Hij gebruikt een reeks variaties op het thema van de gespleten mens, die verscheurd wordt door de dualiteit van zijn dromen en verlangens enerzijds en zijn daden anderzijds. Voor hij aan de film begon schreef Bertolucci enkele theaterfragmenten over dit onderwerp voor de wereldbefaamde toneelgroep ‘Living Theatre’. Bertolucci is gepassioneerd door het theater. Hij transformeert in zijn film de held van Dostojewski tot een regisseur: Jakob die door zijn dubbelganger, zijn schaduw, de bedoeling, het verlangen wordt ingefluisterd om een revolutionair spektakel op te zetten. Hij vertrekt dus in zijn film vanuit een beschouwing over het theater, en deze beschouwing wordt vergezeld door de schizofrenie van de hoofdpersoon. Dit materiaal laat hem toe de film uit te bouwen tot een soort 'biecht-manifest', doorspekt net allerlei persoonlijke bekommernissen en beschouwingen over de politiek, de liefde, en de zin van het leven in onze maatschappij.
De film is vrijwillig agressief opgevat en doet meermaals denken aan de beste tijd van Godard. Essentiël is de onverbiddelijke luciditeit, de wreedheid, de wanhoop en ook het romantiese van de film, allemaal eigenschappen die Bertolucci kenmerken. Pierre Clementi's geïnspireerd talent brandt als een steekvlam in het binnenste van dit hallucinerend verhaal, dat onzedig, nors, geheimzinnig en fascinerend is.