My iz dzjaza (Jazzman)

KAREN SHAKHNAZAROV
Het is alombekend dat informatie doorgeven niet de specialiteit is van de Sovjetunie. Zo hebben we over de maakster van onderhavige film alleen kunnen vernemen dat ze in 1975 aan de filmschool van Moskou afstudeerde, twee kortfilms maakte en in 1979 haar eerste langspeler DE MANNETJES genaamd. Deze JAZZ-MEN, in Frankrijk nu JAZZ-BAND getiteld, zou haar tweede film zijn.

My iz dzhaza
Deze film is misschien wel één van de grootste verrassingen de laatste tijd afkomstig uit de Sovjetunie. Het verhaal speelt zich in de dertiger jaren af en handelt over het wel en het wee van een jazz-kwartet dat op een wonderbare manier weet te ontsnappen aan elke vorm van onderdrukking of censuur. Hoofdpersonage is Kostia. Hij is Conservatoriumstudent in Odessa en choqueert zijn leraars en medestudenten door zijn voorliefde voor de jazz-muziek, de zogenaamde "dekadente muziek uit Amerika". Hij weerlegt de aantijgingen door erop te wijzen dat jazz ontstaan is bij de onderdrukte negers en daardoor feitelijk revolutionaire muziek is. Niettemin blijft de toon van zijn betoog meer overhellen naar de lichtvoetige kant. Hij wil echter een band vormen. Het zal niet gemakkelijk zijn, en samen met zijn twee geestesgenoten maakt hij zelfs kennis met de gevangenis. Maar het is daar dat ze de langgezochte vierde man aantreffen, een saxofonist. Hun formatie is er, en nu is het uitkijken naar interessante optredens in .. Moskou. Al vlug zullen onze vrienden echter beseffen dat er nog veel zal moeten gerepeteerd worden vooraleer spontaan te kunnen improvizeren. De maakster van deze prettige film weet de ups en downs van het viertal op een behendige wijze aan elkaar te knopen. Haar film heeft echt de charme en de naïviteit van een musical van bij ons, maar terzelfdertijd vermijdt ze niet de realiteit in haar land ; dat doet ze echter met veel zin voor humor. Gebaseerd op de lotgevallen van hedendaagse muzikanten, geeft deze film ons een prachtig beeld van de wiegejaren van de jazz achter het IJzeren Gordijn. Wat het genre betreft: de film vangt aan met swing om over te schakelen naar ragtime en dixieland en met de huidige progressieve jazz te eindigen. Een totaal nieuw geluid dus in de Sovjetfilmproduktie: artistiek en technisch vakkundig op punt en met een flinke dosis humor. Een film die alles heeft om weldra tot een van de populairste films uit de Sovjetunie te behoren.