Af9f2c1b 341e 40a6 9db0 2fcb0e09b7e7

Werner Herzog

Fata Morgana

Regisseur Werner Herzog Met Lotte Eisner, Eugen Des Montagnes, James William Gledhill
Editie 1988
76' - 1971 - Drama, Komedie, Documentaire - Taal: Duits

Fata Morgana is een van Herzogs sleutelfilms. Hij bekleedt een heel eigen plaats in het oeuvre. De vluchtige, hallucinante beelden, begeleid door gewijde Guatemalteekse scheppingsverhalen uit de 16° Eeuw en Herzogs avant-gardeteksten, glijden over in droomtableaus die handig werken met valstrikken van de conventionele realiteit.

Het land Afrika is een archetypisch landschap van de geest. De onmenselijke grandeur van de oeroude duinen en horizonten onthullen de triomfantelijke maar lege verkrachting van mens op natuur: verlaten fabrieken in de woestijn, vervallen voertuigen, militaire voorraden die net als dierenkadavers liggen te rotten, zand, vliegen en een verzengende zon. 'In het paradijs', zegt de spreker, 'wordt de mens dood geboren'. Herzog verwijst hier naar Jeroen Bosch' Tuin der Lusten. Ideologische wapens van de filmmaker zijn o .m . absurde, bizarre tableaus die recht tot het onbewuste spreken. Een jonge Duitse lerares staat tot op kniehoogte in het water met haar leerlingen en dwingt hen 'Blitzkrieg ist Wahnsinn ' te scanderen. Een belachelijke maar vervaarlijk uitziende kikvorsman met groteske vinnen en snorkel houdt zich krampachtig vast aan een grote schildpad; een zweterige, fascistische Duitse liefhebber van hagedissen in een hopeloze woestijn, het gelaat vertekend door waanzin en een zwarte bril, speelt sadistisch met een hagedis terwijl hij bestookt wordt door vliegen die uit zijn op de beetwonden op zijn handen. De sterkste sequentie kan gezien worden als een katastrofische metafoor van hemel en aarde: een bezeten drummer en een pianiste zingen op het verfromfaaide podium van een bordeel een liedje dat ze al duizend keer gezongen hebben, zonder emotie, zonder einde: 'In de Gouden Tijd leven man en vrouw in harmonie', zegt de spreker terwijl de 'muzikanten' in beeld zijn. Als het liedje afgelopen is blijven zij onbeweeglijk staan. Er is geen applaus.

Fata Morgana is een sardonische commentaar op technologie, sentimentaliteit, plundering van het land door de mens. Een film ontstaan uit het lijden van een visionair die zich huiverig bewust is van onze eindeloze mogelijkheden, van ons haast waanzinnig doorzettingsvermogen, van onze bijna draaglijke belachelijkheid. (Amos Vogel, On seeing a Mirage in The Films ofWerner Herzog, New York-London, 1986, p.45 e.v.)

Image gallery

31325969 47ef 4b7f aad4 c3472288d649
Af9f2c1b 341e 40a6 9db0 2fcb0e09b7e7
0d9175d5 d085 4651 8958 dc1013170d1f

Generiek

Regisseur

Werner Herzog

Met

Lotte Eisner, Eugen Des Montagnes, James William Gledhill

Scenario

Werner Herzog

Cinematograaf

Jörg Schmidt-Reitwein

Monteur

Beate Mainka-Jellinghaus

Producent

Joschi Arpa

Meer informatie

Taal

Duits

Productielanden

West-Duitsland

Jaar

1971