Der Erfinder

1916 in het Zuericher Oberland. Jakob Nuessli wordt onder de wapens geroepen. Hij weet er echter aan te ontsnappen door doofheid te simuleren. Hij wil geen soldaat worden en heeft trouwens andere dingen aan het hoofd. Hij zoekt vastberaden naar een middel om voorgoed een einde te maken aan de eeuwige ellende van vastlopende karren in de modderige bergpaden. Zonder het te weten is hij bezig de rupsband uit te vinden. Het dorp bekijkt hem met groeiende argwaan: Nuessli is een beetje excentriek. Bovendien verspreidt zijn broer, met verlof van de oorlog en jaloers op zijn broer, het gerucht dat Jakob helemaal geen uitvinder is maar een gek. Hij zorgt er ten slotte voor dat Jakob in een instelling gestopt wordt zodat hij Jakobs vrouw voor zichzelf kan opeisen. Jakob hoort wel van de geruchten maar is te zeer opgeslorpt door zijn werk. Wanneer het uiteindelijk toch zover komt houdt slechts één vraag hem bezig:
waarom heeft die industrieel, die helemaal niet heeft bijgedragen in de kosten van het op punt stellen van zijn uitvinding, de uitvinding aan het leger verkocht? De uiterste ironie: pacifist Nuessli’s rupsband vindt zijn eerste toepassing in de gepantserde tank…

De hoofdrol in deze innemende en soms bijna sprookjesachtige film wordt vertolkt door Bruno Ganz, die talloze films
maakte met Wim Wenders en ondertussen wereldfaam geniet. Voor Kurt Gloor, autodidact in de film, was Der Erfinder net als zijn vorige, Konrad Steiner, een verhaal om enkele sociale en politieke standpunten aan de man te brengen. Zo deelt hij Nuessli 's anti-militarisme maar staat hij ook stil bij de tweeslachtige reactie van de omgeving daarop. Gloor is immers zelf een beetje een Jakob Nuessli, wat overigens nog duidelijker bleek toen hij met Mann ohne Gedaechtnis tekeer ging tegen de psychofarmaka en de aanpak van de psychiatrie. Evenals Nuessli gaat het om een personage dat een ongewone houding t.o.v. de maatschappij inneemt en een maatschappij die dat anders zijn weigert te accepteren. Voorts behandelt Der Erfinder zijdelings ook het probleem van de aanwending van technologische vondsten door de samenleving.Der Erfinder is in zijn opzet en zijn filmische uitwerking zo overtuigend en zo innemend dat hij mag gerekend worden tot de beste Zwitserse films die ooit werden gemaakt. (wp)