Tokyo saiban (Tokyo Trial)

Over het hoogtepunt van Berlijn '85 was vrijwel iedereen het eens: het ruim 5 uur durende Tokyo Saiban (The Tokyo Trial) is een indrukwekkende, boeiende, verhelderende, aangrijpende en fascinerende documentaire. Vertrekpunt en basis ervan is het International Military Tribunal for the Far East, dat op 3 mei 1946 zijn meer dan een jaar durende zittingen begon om 28 oorlogsmisdadigers te vonnissen - topfunctionarissen w.o. ministers, generaals en admiraals.

Het Pentagon legde alles op film vast - ca. 30.000 film bobijnen. Masaki Kobayashi werd aangezocht om hieruit een aanvaardbaar en bekijkenswaardig document te distilleren. Hij heeft er meer dan vijf jaar aan gewerkt. Kobayashi heeft zich niet tevreden gesteld met een montage-selectie uit de procesopnamen. Hij heeft actualiteitsopnamen ingelast die achtergronden schetsen waardoor het proces in perspectief komt te staan.

Als de documentaire inzicht moet verschaffen, dan behoort Tokyo Saiban tot de monumenten van filmische geschiedschrijving.

(J. Wauters in Film & Televisie, april 1985)

Kobayashi ziet een nauw verband tussen Tokyo Saiban en zijn vroeger werk: "Enkele van mijn films hebben de oorlog als thema. Kabe Atsuki Heya (Een kamer met dikke muren, 1953) ging over oorlogsmisdadigers, Kuroi Kawa (De zwarte rivier, 1957) speelde zich af op een Amerikaanse militaire basis en natuurlijk ook Ningen no Joken (1959-61). Ik geloof dat ik in deze werken de verschrikking, leegte en zinloosheid van de oorlog als vast thema uitgewerkt heb."

(Filmfest Journal, Berlin 85)

Masaki Kobayashi (°1916) behoort met Kurosawa tot de allergrootsten uit de Japanse filmgeschiedenis. Zijn Harakiri (1962), Kwaidan (1964), Joi-Uchi (Rebellion) (1967), Kaseki (1975) en zijn meesterwerk Ningen no Joken (1959-61) staan bovenaan het lijstje van elk filmliefhebber.