The Worst Person in the World (Verdens verste menneske)

De Noorse regisseur Joachim Trier houdt van confronterende cinema. Het drugsdrama Oslo, August 31st is een genadeloze stomp in de maag. In Louder Than Bombs proberen de personages ieder op hun manier een vroegtijdig overlijden te verwerken. Terwijl in de psychologische horrorthriller Thelma een meisje uit een fundamentalistisch-religieuze gemeenschap worstelt met haar telekinetische gaven. Het kwam dan ook als een complete verrassing dat Trier dit jaar in Cannes een romantische komedie presenteerde, zij het wel eentje met een weemoedig randje. In The Worst Person in the World staat de twintiger Julie centraal, op weergaloze wijze vertolkt door Renate Reinsve die in Cannes terecht de prijs voor de beste actrice kreeg.

Julie is een vrouw van bijna dertig die nog altijd niet goed weet wat ze met haar leven wil. De keuze voor de man met wie ze dat leven wil delen is daardoor nog neteliger. En dat in een samenleving waarin verwachtingspatronen met het klimmen van de jaren almaar beklemmender worden, zo bewijzen de boomers uit haar vriendenkring. En dus probeert Julie zich wel degelijk aan te passen. Ze stuurt haar professionele leven een andere richting uit. Mannen komen. En mannen gaan. Of beter: ze worden gedumpt. Is Julie daardoor the worst person in the world? Misschien. En misschien ook niet. Want Trier laat voldoende twijfel over wie en wat hij precies met de titel bedoelt.

Zoals in zijn vroegere in Oslo gesitueerde films (Reprise en Oslo, August 31st) toont Trier een sensibiliteit voor de Nouvelle Vague. The Worst Person in the World is opgedeeld in twaalf hoofdstukken (plus een proloog en een epiloog) en beweegt subtiel heen en weer door de tijd. Trier draait zijn hand niet om voor visuele hoogstandjes, al blijft hij altijd aan de juiste kant van het opschepperige, zoals in de fascinerende scène waarin Julie door Oslo holt en de wereld rond haar stilstaat, alsof ze, de rest van de wereld dus, bevroren is in de tijd. Cinematografische bravourestukjes allemaal goed en wel, maar The Worst Person in the World is uiteindelijk een bitterzoete ode aan de onvolmaaktheid van het leven, met zijn ups en downs, zijn kwetsuren en verrukkingen, zijn zekerheden en twijfels. Een vol, bewust leven laat zich immers niet insnoeren in verwachtingspatronen en regeltjes.