The Decline of Western Civilization

Cultfilm van de Amerikaanse "punk" en "new wave"-beweging. Deze brok grappige en gewelddadige "muziek" film opent op een manier die ongewild maar toch onvermijdelijk herinnert aan de "reuze rollende balsekwens" uit RAIDERS OF THE LOST ARK. Kineast Spheeris styleert en monteert haar dokumentaire beelden dusdanig dat de vechtende LA-punks meer op een vervaarlijk buitenaards kluwen lijken dan op een bende overhysterische muziekfanaten.

Uitgerekend in het filmcentrum van de wereld, in het zonnige gebied waar "volks"kultuur en dollar-vermenigvuldiging mekaar overlappen, filmde een jonge kineaste vot ironie haar kijk op de ondergang van het avondland. Een bende mottige en vaak rotverwende rijkeluiskinderen voelen zich op het eind van de jaren zeventig en begin van de jaren 80 bekocht. Hollywood is niet langer "beautiful". Spheeris neemt interviews af in ongezellige, geïsoleerde ruimten: daken van buildings, uitgebrande kerken, duistere muziektenten die nu allang weer dicht zijn. De gezichten van de punkers reflekteren het beeld van een vervuilde en gepollueerde stad. Los Angeles is even vluchtig als de sterke, intense uitstraling van een fotoflash. De "kids" hebben last van een ongeneeslijke pijn. Zij spreken over hun ontgoochelingen, over hun algehele vervreemding van ‘this whole mess'. Uiteraard zijn ze tegen alles. Ook zijn ze tegen de muziek van hun favoriete groepen. Vandaar dat het er in THE DECLINE OF WESTERN CIVILISATION aardig chaotisch aan toe gaat. Struggle for life, de ontaarding van de Amerikaanse droom en zelfgenoegzaamheid zijn hier troef. Punker Eugene is een van de talrijke voorbeelden die Spheeris aan het woord laat: ik heb genoeg aan mezelf. Maar hij lijkt ontsnapt uit een Tweede Wereldoorlogs koncentratiekamp.

De muziek (meestal koncertopnamen) vertolkt eveneens de pijn, ontgoocheling en verloren hoop. Meestal komen "punk"films nogal hypokriet over: er wordt van het alternatieve imago flink wat geld gemaakt. De soundtrack is mooi gepolijst en vlot verkoopbaar. Van "Decline" bestaat ook een soundtrack, maar rauw en onversneden. Dus niet eens in België verkrijgbaar. (Voor de speurders: Slash records heeft ‘m). De bands in DECLINE ... zijn veelbelovend, maar worden nooit beroemd: "X" en "The Germs" zijn nog de bekendste. Andere hebben wel leuke namen: "Catholic Discipline", "Black Flag" (met dank aan het anarchistisch simbool). Maar verder is er weinig leuks aan: een ochtendontbijt met de leadzanger van "The Germs", Darcey Crash, is niet bijzonder appetijtelijk, vooral wanneer hij het heeft over zijn zelfdestruktieve geaardheid, de kwetsuren die hij zich blijkbaar met plezier toebrengt. Nog voor DECLINE af was, had Darby Crash inderdaad een overdozis heroïne genomen.

De moraal wordt door de groepen zelf gezongen. Circle Jerks bijv.: "So you can curse, spit, throw bottles, braken glass / But it all ends up with handcuffs on your hands." Claude Bessy, leadzangervan "Catholic Discipline" en redakteurvan "Slash Magazine" vindt enerzijds dat "deze maatschappij je in de broek zit en je ziel uitzuigt", maar anderzijds vindt hij het evenmin leuk dat het jonge volkje tijdens de koncerten een door drugs en drank opgepepte gewelddadige massa wordt die nauwelijks interesse heeft voor de gespeelde muziek. "Vroeger was er kommunikatie" tussen de band en het publiek, nu leiden beide partijen een eigen stinkend bestaan."
GIMME SHELTER was het requiem van de rock uit de jaren zestig. Maar toch een fascinerend-eerlijke prent. DECLINE OF WESTERN CIVILISATION heeft dezelfde sociologische impact met betrekking tot de punkbeweging in de States en is binnen het dokumentaire genre even krachtig gemaakt. (naar "Film Comment", "Visuals" en "New West".)