Les rendez-vous d'Anna

Chantal Akerman, een Belgische kineaste en misschien het grootste filmtalent dat momenteel in België vertoeft is op het jongste Filmfestival van Parijs uitgeroepen als de beste regisseuse en haar film werd de belangrijkste van het jaar genoemd. Een voorsmaakje van de films die de jaren tachtig zullen bestempelen.

Haar films zijn een aaneenschakeling van momentopnamen. Haar statische kamera houdt langdurig plaatsen vast waar zich niets afspeelt tenzij het meest alledaagse. Maar juist door die nadrukkelijke bijna klinische blik krijgt alles een buitengewoon gelang: het perron van een station, een hotelkamer, een telefooncel, een huisgevel, een verlaten nachtelijke straat. Op die plekken spelen zich banale levensdrama's af, zonder dat men er erg in heeft.

In JEANNE DIELMAN haar bekendste film paste deze kineaste deze schijnbaar passieve, ondramatische stijl van filmen toe, die van de toeschouwer een rustige ontvankelijkheid en, het dient gezegd, een zekere voorraad geduld vereist. In haar nieuwste film is dat opnieuw het geval. Ditmaal buigt Akerman zich over het zwervende leven van een kineaste die zij zelf zou kunnen zijn en wordt uitgebeeld door Aurore Clément die men enkele jaren geleden zag in Malle’s LACOMBE LUCIEN. Met haar onbeweeglijk spiedende kamera volgt zij deze kineaste, Anna, op haar verplaatsingen naar de steden waar zij haar film voorstelt, van trein naar hotel, van hotel naar bioskoop, van Duitsland naar Frankrijk langs België om. Het zijn de ontmoetingen met onze wereld van vandaag Onverschillig, soms vijandig. Er zijn andere ontmoetingen, alle even vluchtig: met een onbekende na afloop van een bioskoopvertoning, met een vriendin tijdens het wachten op alweer de volgende trein, met haar moeder in een Brusselse hotelkamer, met een minnaar te Parijs. Telkens opnieuw eindigt Anna alleen op haar hotelkamer, in de trein en tenslotte in haar appartement waar ze de telefonische boodschappen beluistert op haar automatisch antwoordapparaat. Bekende stemmen, voorbije ogenblikken, gemiste afspreken, nieuwe afspraken en verplaatsingen in het vooruitzicht….

Elk van de ontmoetingen van Anna, vrijgezellin zonder banden, zonder toekomst en weldra misschien zonder verleden loopt uit op een ontluistering in een of andere vorm. Het tijdelijke, vluchtige karakter van haar ondernemingen, haar ontmoetingen, het doelloze wachten op wat?... krijgen door het gewilde trage ritme van de film, door de pijnlijke nadrukkelijkheid van de meedogenloos observerende kamera, de kracht van een aanklacht, van een getuigenis over de ontwrichtende maatschappij waarin wij vandaag leven. Anna's dolende leven: een veroordeling tot eenzaamheid in afwachting van de "ware" liefde en, bij ontstentenis de dood.

In JEANNE DIELMAN was er nog een revolte van het vrouwenpersonage, in NEWS FROM HOME van de liefhebbende moeder, in LES RENDEZ-VOUS D’ANNA ten slotte blijft er nog slechts leegte ondanks de stemmen van de bandopnemer. Een lange ontluisterende ontmoeting met de existentiële problemen van een jonge vrouw, vrij maar wellicht nog eenzamer dan Jeanne Dielman die Chantal Akerman ons met deze pessimistische film aanbiedt. Geen psychologische analyses echter, geen franje, nauwelijks enige aktie, een diep onbehagen maar, ondanks een gebrek aan vernieuwing van stijl, in de behandelde problematiek, een grote authenticiteit, die van de toeschouwer evenveel verlangt.