Patrick Duynslaegher blikt vooruit: 'Howards End' is een luxepraline die langzaam wegsmelt
In de jaren zeventig, tachtig en negentig stond het kwaliteitslabel Merchant-Ivory voor uitermate smaakvolle en accurate literatuurverfilmingen, doorgaans maar niet uitsluitend van klassieke Angelsaksische schrijvers. Zo verfilmden regisseur James Ivory, zijn levens- en zakelijke partner Ismail Merchant en hun vaste scenariste Ruth Prawer Jhabvala niet alleen E.M.Forster ('A Room with a View', 1985; 'Maurice', 1987; 'Howards End', 1992), Henry James ('The Europeans', 1979; 'The Bostonians', 1984; 'The Golden Bowl', 2000) en Jane Austen ('Jane Austen' in Manhattan, 1980) maar ook Jean Rhys ('Quartet', 1981), Kazuo Ishiguro ('The Remains of the Day', 1993) en Tama Janowitz ('Slaves of New York', 1989). Het merkwaardige is dat dit trio excelleerde in Britse kostuumdrama’s, terwijl ze alle drie in New York woonden (jarenlang in hetzelfde appartementsgebouw) en geen van de drie Engels is: Ruth is van Duits-Poolse afkomst, Ismail is Indiër van geboorte, James is een Amerikaan. Hun laatste samenwerking dateert al van 2009 en intussen zijn Merchant en Prawer Jhabvala overleden. Ivory, intussen 89, liet onlangs nog iets van zich horen: hij schreef samen met André Aciman, de auteur van de oorspronkelijke roman, het scenario van 'Call Me By Your Name', de nieuwe film van Luca Guadagnino ('A Bigger Splash', 'Io Sono l’Amore').
'Howards End', de derde E.M.Forster-adaptatie van het team Merchant-Ivory, is misschien niet eenieders cup of tea maar in het genre van de scrupuleuze bewerking van een literaire klassieker kan je je bezwaarlijk iets volmaakter voorstellen.
Brits imperium met barsten
'Howards End' speelt in het Edwardiaanse Engeland van het begin van de jaren 1900 (de nauwgezette reconstructie van de periode is een droom voor antiquairs) en schildert hoe de lotsbestemmingen van drie families innig met elkaar verbonden geraken. De Wilcoxes zijn arrogante nieuwe rijken die zichzelf aristocratische pretenties en privileges toe-eigenen; de twee vrijgevochten suffragettes, de zussen Margaret en Helen zijn iets minder gegoed; het echtpaar waar Helen zich over ontfermt, is ronduit miserabel.
Ivory en Jhabvala nemen al hun tijd om de fijn vertakte plot van Forster zorgvuldig uit de doeken te doen en houden ons twee uur twintig in de ban met hun tegelijk gewichtig en somber verhaal over de kwalijke gevolgen van het onderdrukken van gevoelens, onoverbrugbare klassenverschillen en de positie van liberale intellectuelen in het Britse imperium dat stilaan barsten begint te vertonen.
Luxepraline
De acteurs zijn stuk voor stuk briljant, zonder dat iemand echt het laken naar zich toetrekt: dit is ensemble-acteren van het allerhoogste niveau. De vertolkingen van Anthony Hopkins, Helena Bonham Carter en Emma Thompson (die een Oscar won) zijn prachtig geschakeerd en zinderen van de subtiele nuances. Vanessa Redgrave verdwijnt al snel van het doek, maar haar portrettering van de stervende eigenares van het riante plattelandshuis Howards End waar alles om draait, is zo lumineus, dat ze hoe dan ook de verdere film blijft domineren. Zoals het hoort in echte klassiekers, zitten er vele scènes in om te koesteren; om er maar eentje uit kiezen: het huwelijksaanzoek op de trap van de bedeesde zakenman Henry.
Je zit van deze film te genieten als van een luxepraline die tergend langzaam in je mond wegsmelt.
'Howards End' is op dinsdag 20 juni te zien tijdens Film Fest Gent On Tour in Sphinx Cinema (Gent), CC Lokeren, Cinema Lumière (Brugge), Cinema Cartoons (Antwerpen), Studio Geel, The Roxy Theatre (Koersel), CC Strombeek, Kunstencentrum BUDA (Kortrijk) en Cinema ZED (Leuven). Tickets zijn verkrijgbaar bij de deelnemende locaties.
De volgende editie van Film Fest Gent On Tour vindt plaats op 19 september. Vanaf september doen ook de volgende locaties mee: CC Jan Tervaert (Hamme), CC Evergem, CC Zoetegem (Zottegem), Flagey (Brussel, Studio 5), CC De Kollebloem (Puurs) en Ter Dilft (Bornem). De geselecteerde film wordt in augustus bekendgemaakt.