'Like Someone In Love' (Abbas Kiarostami) op 18 juli

10 jul 2013
Voor de editie van Film Fest Gent in oktober vorig jaar, stond 'Like Someone In Love' hoog op mijn verlanglijstje, maar omwille van de uitgestelde Belgische bioscooprelease kon hij finaal niet vertoond worden. Soms moet een mens wat geduld hebben en komt alles toch nog goed: de jongste film van de Iraanse regisseur Abbas Kiarostami is nu eindelijk te bewonderen op deze juli-editie van Film Fest Gent on Tour. Geduld, een schone deugd, is ook wenselijk om voluit van 'Like Someone in Love' te genieten. Niet dat dit een vervelende film is, wel omdat het tijd vergt voor hij zijn geheimen prijsgeeft. Maar eens dat gebeurt is de filmische reis - want daar gaat het bij Kiarostami altijd om - meeslepend, intrigerend en geleidelijk ook diep ontroerend.

'Like Someone In Love' van Abbas Kiarostami donderdag 18 juli om 20u15 in Kinepolis Gent, Kortrijk, Antwerpen, Leuven en Hasselt. Klik hier voor tickets & info.

De openingsscènes van deze film die Abbas Kiarostami volledig in Japan draaide, met Japanse acteurs en Japans gesproken, zetten de toeschouwer op het verkeerde been. Het begint al van bij de eerste beelden van een druk bezochte donkere bar in Tokyo. We horen een jonge vrouw die aan het telefoneren is met haar possessieve vriend. Maar geen van de lieden die de club bevolken is aan het bellen. Tot een bruuske tegenopname een mooie jonge vrouw onthult met kersenrode lippen. De eerste woorden die we haar horen zeggen zijn 'Ik lieg niet tegen je', maar de hele film die volgt is een speelse maar daarom niet minder impressionante bespiegeling over de relativiteit, het mysterie en het ongrijpbare van waarheid en leugen. Ook de titel van de film wijst al op de spanning tussen wat is en wat lijkt. De meeste personages in de film denken dat ze verliefd zijn maar misschien lijken ze alleen maar verliefd? Om deze vragen te exploreren ontwikkelt Kiarostami een vrij eenvoudig verhaal, dat hij gelaagd maakt door de plagende ambiguïteit, een vaak desoriënterende montage, het bewust weglaten van cruciale informatie, het bruusk introduceren of afbreken van scènes. Zoals altijd bij de cineast van 'Waar is het huis van mijn vriend' (1987)is hetgene wat niet getoond of gezegd wordt minstens even belangrijk als wat we zien of horen. Kiarostami verwacht dat de toeschouwer zijn eigen verbeelding laat werken om de narratieve betekenis van de film te vervolledigen. Na een kleine twintig films is Kiarostami ('Taste of Cherry', 'The Wind Will Carry Us', 'Ten') een meester-verteller geworden die de toeschouwer moeiteloos door zijn onverwachte narratieve constructies loodst, zonder dat zijn verhalen ooit moeilijk te volgen zijn. Hij is een van die weinige regisseurs die weet hoe complexe verhalen simpel te doen lijken.

Na zijn in Toscane gedraaide 'Copie Conforme' is 'Like Someone in Love' de tweede speelfilm die Kiarostami, voor wie het steeds lastiger wordt om in zijn geboorteland films te blijven maken, integraal in het buitenland draait. In Italië en nu in Japan kan hij in relaties tussen mannen en vrouwen een intimiteit oproepen die in Iran nooit zou getolereerd worden door de censuur van het Islamitisch regime. Seks, prostitutie en seksuele exploitatie zijn nieuwe thema's in zijn werk, maar 'Like Someone in Love' is wellicht de meest kuise en omzichtige moderne film die ooit over deze thema's werd gemaakt. Van bij die eerste scène waarin stemmen van hun lichamen worden gescheiden, is er de suggestie dat het telefonerend meisje, Akiko (Rin Takanashi, uit Ishii Sogo's 'Isn't Anyone Alive') een gespleten persoonlijkheid heeft. De misleidende toon van de film wordt voortgezet als de bareigenaar haar advies geeft over haar vriendje en deze behulpzame man haar pooier Hiroshi (Denden, de psychotische moordenaar uit 'Cold Fish') blijkt te zijn. Wat haar argeloze vriend niet weet is dat Akiko, een sociologiestudente aan de universiteit van Tokyo in haar vrije tijd bijklust als gezelschapsmeisje. Akiko zou willen blokken voor haar examen de volgende dag en ze wil ook thuisblijven omdat haar nietsvermoedende grootmoeder haar komt bezoeken, maar haar pooier stuurt haar per taxi naar een nieuwe klant.

Kiarostami heeft al films gemaakt die zich quasi volledig afspelen in een auto en waarin de voorruit van de wagen een echo wordt van het bioscoopscherm en zijn mise-en scène gebaseerd op de afwisseling van opname/tegenopname, objectief en subjectief shot, een minimalistische perfectie bereikt. Te beginnen met Akiko's ritje naar een nieuwe klant, bevat ook 'Like Someone in Love' een paar prachtige variaties op zijn favoriet formalistisch dispositief. Je zou zelfs kunnen zeggen dat geen enkele cineast aan scènes waarin mensen de wereld bekijken en begrijpen via een autoritje zo'n lyrische en melancholische intensiteit weten te schenken. Gearriveerd in een buitenwijk van Tokyo, blijkt Akiko's klant een gecultiveerde en beleefde tachtiger te zijn, professor op rust, Takashi (de toneelacteur Tadashi Okuno) die alleen woont in een appartement. In seks blijkt hij alvast niet geïnteresseerd, wel in een etentje met het ingehuurde meisje. Dat nooit plaats vindt omdat Akiko, als hij haar even alleen laat, prompt in slaap valt. Zoals we het raden hebben naar Takashi's motieven (wil hij haar beschermen? Is hij alleen maar op zoek naar wat gezelschap?), komen we ook nooit te weten wat er die nacht echt gebeurde. 's Anderendaags brengt de professor in zijn blauwe Volvo Akika naar de universiteit, ontmoeten ze haar vriendje Noriaki (Ryo Kase) die een gewelddadige driftkikker blijkt. De jaloerse vlerk denkt dat Takashi Akiki's grootvader is en hij speelt het spel mee. Wil de oude man haar redden van haar escort activiteiten? Of zoekt hij alleen maar wat gezelschap om zijn eenzaamheid te ontvluchten?

Kiarostami toont slechts 18 uur uit het leven van zijn personages en binnen die tijd is er geen ruimte voor grote revelaties of uitgebreide back-stories. Zoals ze samen optrekken, de part-time call-girl en de gedistingeerde oud-professor in de literatuur vormen ze in ieder geval een raar stel, twee verloren zielen in een gigantische stad. Kiarostami, intussen zelf 71, wisselt treurige beelden (de grootmoeder die moederziel alleen op het stationsplein op Akiko staat te wachten en in een telefooncel een contactadvertentie ziet hangen waarop ze haar kleinkind herkent) af met lichtvoetige en spitsvondige momenten. En vooral ook met momenten van pure, kwetsbare schoonheid: een taxi die door het neonverlichte Tokyo rijdt. De introverte professor die de Jimmy Van Heusen standard Like Someone in Love gezongen door Ella Fitzgerald oplegt. Het mooie aan 'Like Someone in Love' is dat Kiarostami de thema's, de motieven en het discreet formalisme uit zijn Iraanse films trouw blijft, maar wat hem uniek maakt wel verrijkt dankzij een Japanse context met een andere moraal, andere tradities en sociale omgangsvormen.

OOST EN WEST
Na drie decennia Iraanse films is Gouden Palm winnaar Abbas Kiarostami kennelijk aan een internationale carrière begonnen, eerst met 'Copie Conforme' (2010), nu met 'Like Someone in Love'. In een interview in Sight and Sound zei hij hierover: 'Het is belangrijk voor mij dat ik rondom mij kijk en zie wat er elders gebeurt. Ik heb mijn roots in Iran maar ik wil niet naar mijn roots kijken; je eigen cultuur kan op den duur een gevangenis worden. Daarom richtte ik me op andere culturen, de westerse inbegrepen, en dit zowel op het vlak van de filosofie als van de kunst. Het gaat hier zelfs over nog iets meer: het enige wat me als filmmaker kan blijven boeien is dat ik andere dingen kan doen, dat ik kan blijven experimenteren en dingen doen die nieuw en fris zijn, zelfs al zijn anderen - en ik zelf ook - er misschien door verrast en geschokt.' Patrick Duynslaegher Artistiek directeur

'Like Someone In Love' van Abbas Kiarostami donderdag 18 juli om 20u15 in Kinepolis Gent, Kortrijk, Antwerpen, Leuven en Hasselt. Klik hier voor tickets & info.
'Film Fest Gent on tour', dat is elke derde donderdag van de maand de unieke sfeer van het festival herbeleven in Kinepolis Gent, Kortrijk, Antwerpen, Leuven en Hasselt. We verwennen je één keer per maand met de unieke vertoning van een uitzonderlijke film, zorgvuldig geselecteerd door Film Fest Gent en Kinepolis.