CINECLUB: De Troon van het Bloed (1957)

Deze compacte minimalistische Japanse versie van Macbeth (die hier Washizu heet) is zonder veel concurrentie _ zelfs van Orson Welles _ de beste Shakespeare verfilming ooit gemaakt. Het is ook een schitterende transpositie van de Bard naar een andere cultuur, zonder hem geweld aan te doen. Kurosawa volgt nauwgezet de handeling uit het origineel (inclusief de verdeling in bedrijven) maar reduceert het gesproken woord tot zijn absolute essentie.
De psychologische complexiteit van het origineel maakt hier plaats voor een puur cinematografische creatie, waarin onder invloed van het Nô theater, de occulte krachten van dit treurspel benadrukt worden. Kurosawa maakt van Washizu een van zijn typerende helden: een man die ervan droomt zijn leven te veranderen maar gezien hij vanaf het begin de foute weg bewandelt_ die van de vulgaire ambitie _ slechts een karikatuur van zichzelf wordt en zijn misdaden met een oneervolle dood bekoopt. Tegenover deze monolithische Macbeth-figuur plaatst Kurosawa een absoluut kwaadaardige Lady Macbeth die van alle menselijke trekken is ontdaan en in haar bleke kimono als een spook door de vertrekken schuift. Alles in de film ademt een sfeer van verdrukking en claustrofobie uit.
Kurosawa maakt op imponerende wijze gebruik van schaarse middeleeuws Japanse decors en hij wisselt scenes van bruisende beweging af met sequenties die door hun tergende statische opbouw spanning ophopen, waarop dan weer een moment van brutale ontlading volgt. Hij liet de belangrijkste decors bouwen hoog op een in de mist gehulde helling van Mount Fuji. De woeste wind en de regen die de ridders geselt , de desolaatheid van het vulkanische landschap transformeren de actiescènes tot een ongelijke strijd met een boze natuur. De rit van de samoerai door het onder stormvlagen kreunende woud, de rigoureuze geometrische partijen in de zwart-wit fotografie, de vele spinnenwebachtige visuele motieven en het gebruik van wipe shots (waarin het bestaande beeld door een nieuw beeld wordt weggeveegd) zijn elementen in een sterke plastische verbeelding waar een fatalistische grandeur van uitgaat. De finale barokke scène waarin Washizu (energieke vertolking van Toshiro Mifune die ons trakteert op een recital van expressionistische stuiptrekkingen) op de overdekte gaanderijen van zijn burcht bestookt wordt door een regen van sissende pijlen en als het ware als een monsterachtig insect aan de houten muren gespijkerd wordt, is een van de vele visuele hoogstandjes in deze sleutelfilm in het oeuvre van Kurosawa (Rashomon, Seven Samurai, Ikiru, The Bad Sleep Well, Redbeard).
‘Throne of Blood’, donderdag 15 september om 19 u.30 in CinéClub, Studio 5, Flagey Brussel. Inleiding en nagesprek door Patrick Duynslaegher.
Reservaties: www.flagey.be en www.cinematek.be