Bij Christopher Plummer was veelzijdigheid troef

Een prijs die een inhoud heeft, een prijs die ertoe doet. Met deze woorden bedankte Christopher Plummer Film Fest Gent toen hij in 2015 uit de handen van toenmalig burgemeester Daniël Termont de Joseph Plateau Honorary Award in ontvangst nam. “Maar”, zo voegde hij er schalks aan toe, “vertel het Joseph Plateau niet dat ik hem kreeg want hij zou zich in zijn graf omdraaien”.

Zelfs op het Gentse stadhuis kon deze door artistiek leider Patrick Duynslaegher als “immens veelzijdige Canadese rasacteur” omschreven Plummer iets van zijn kenmerkende innerlijke dualiteit niet verbergen. Hij wist perfect wie Plateau was, kende diens plaats in de filmgeschiedenis en tegelijk relativeerde hij zijn eigen verdiensten. Hoe ook, hij beloofde, dat de Plateau prijs thuis in Weston, Connecticut een vaste plaats zou krijgen naast zijn Oscar, zijn Tony- en Emmy Awards. Daar overleed hij op 91-jarige leeftijd.

Beste Shakespeare-vertolker

Wie een idee wil krijgen van wat de op 13 december 1929 in Toronto geboren Christopher Plummer allemaal op film- en tv-gebied presteerde, moet maar even grasduinen in de 217 credits die de acteur krijgt op IMDb. Toch begon het allemaal op het toneel en uiteindelijk groeide Christopher Plummer uit tot de beste Shakespeare-vertolker van Noord-Amerika. Zijn voornaamste thuishaven was daarbij het Stratford Festival in Ontario. Hamlet, Iago, Macbeth en vooral King Lear hadden geen geheimen voor hem en de recensenten waren laaiend enthousiast.

Vervangen

De befaamde Peter Hall had hem graag als lid voor zijn Royal Shakespeare Company ingelijfd maar in Londen was, in tegenstelling tot in Ontario, zijn succes niet blijvend. Hij verving er met verve Peter O’Toole toen die door David Lean gecast werd in Lawrence of Arabia maar op een andere keer moest hij na een paar dagen de duimen leggen voor Anthony Hopkins. Het spreekt haast voor zich dat Plummer ook furore maakte op Broadway in meer dan enkel het Shakespeare-repertoire.

Plummer had al heel wat tv-werk achter de rug toen hij in 1964 in de filmwereld doorbrak met The Fall of the Roman Empire van Anthony Mann. Een zogenaamde peplumfilm waarin onder andere Sophia Loren, James Mason, Alec Guinness zijn tegenspelers waren.

Roem als vloek

Zijn allergrootste succes kwam het jaar daarop met zijn rol als baron von Trapp in The Sound of Music van Robert Wise. Voor hem persoonlijk was die roem niets minder dan een vloek. Het zinde hem niet dat hij tot in den treure met die rol werd geïdentificeerd. Roem als vloek, nog een duaal trekje van Plummer. Wie hem in sommige omstandigheden moest benaderen, kreeg veelal als waarschuwing mee: mijd zoveel mogelijk referenties naar The Sound of Music. Decennialang weigerde Plummer mee te werken aan verjaardagsactiviteiten in verband met deze immens populaire filmmusical. Hij vond de film te slijmerig en sprak altijd over The Sound of Mucus of in plaats van The Sound of Music.

[IMG]

Onrecht

Wie Plummer tot von Trapp herleidt, doet de acteur die de rol hoe dan ook schitterend vertolkt, zeker onrecht aan. Velen vragen zich toch af of zijn frustratie in verband met die film niet gedeeltelijk te wijten was aan zijn woede toen hij ontdekte dat hij voor de Edelweiss-song, zijn succesnummer in de film, gedubd was door zanger Bill Lee, een specialist ter zake. Plummer was niet graag teleurgesteld in zijn verwachtingen. Dat ondervond zelfs Terrence Malick na de release van The New World. Plummer had tijdens de opnames de indruk dat hij een hoofdrol vertolkte en dat bleek achteraf niet te kloppen. De rol viel kleiner uit dan gedacht en dat maakte hem furieus. Hij ventileerde publiekelijk zijn ongenoegen en verkondigde wijd en zijd dat hij nooit nog voor Malick zou werken. Hij gaf de regisseur ook de raad om in het vervolg een goede scenarist in te huren.

Bezige bij

Tussen The Sound of Music en The New World verstreken veertig jaar. Een beziger bij was er in die tussentijd niet. Hij werd enorm veel gevraagd als de “verteller” in de film of in tv-series maar vertolkte ook personages als Sherlock Holmes, veldmaarschalk Rommel, Aristoteles, Oedipus, Rudyard Kipling, aartshertog Ferdinand en Mike Wallace. Deze Wallace bracht als journalist-producer bij het 60 minutes-programma op CBS getuigenissen over corruptie binnen de tabaksindustrie in de openbaarheid. Michael Mann vertelde dat verhaal in The Insider en deze film behoort samen met A Beautiful Mind van Ron Howard tot de toppers in Plummers carrière.

Best voor laatst

Die eindigde in schoonheid want Plummer bewaarde het beste voor het laatst. Denk maar aan The Last Station van Michael Hoffman waarin hij Leo Tolstoj vertolkt of aan Beginners van Mike Mills waarin hij een man speelt die op oudere leeftijd uit de kast komt en die tegelijk een hopeloze strijd tegen kanker voert. De rol leverde hem een Oscar op. In 2015 kwam hij naar Gent en stelde er na het in ontvangst nemen van zijn Plateau Award met een warme videoboodschap Remember voor van Atom Egoyan. In deze film is hij een dementerende nazi-jager die toch nog op zoek gaat naar de verantwoordelijke voor de uitroeiing van zijn familie. Een film met een ongeziene twist. Plummer was toen in ons land voor het draaien van The Exception waarin hij zijn zoveelste historische personage vertolkte, in casu, keizer Wilhelm II.

Opkijken

Vriend en vijand keek verbaasd op toen Ridley Scott de in opspraak gekomen Kevin Spacey uit zijn al gedraaide All the Money of the World wegknipte en hem verving door Christopher Plummer. Het resultaat verblufte en de rol van J. Paul Getty leverde Plummer een Oscarnominatie op. Met de overleden acteur maakten we een laatste keer kennis toen FFG in 2019 Knives Out van Rian Johnson programmeerde, een whodunit met Plummer in de rol van een bejaarde schrijver die zijn familie de kast opjaagt vooraleer op een geheimzinnige manier te sterven.

Atypisch

Met Christopher Plummer verdwijnt een atypische Hollywoodacteur. Wegens zijn Canadese roots? Een man vol contrasten, levensgenieter, gepassioneerd als geen, met een aantrekkelijke fysiek en een innerlijke dynamiek die waar hij kwam “de kamer vulde”. Beetje een slachtoffer van één rol, dacht hijzelf en zich ervan bewust dat hij niet alleen in meesterwerken optrad. Maar zowel historische figuren als gewone mensen neerzetten. Hij kon het allemaal. Joseph Plateau heeft zich nooit omgedraaid in zijn graf.