Béla Tarr te gast in Amsterdams filmmuseum EYE
Nadat hij in 2011 en na zijn film ‘The Turin Horse’ besloot geen films meer te draaien, nam hij nog eenmaal de camera ter hand om een stem te geven aan het grote aantal migranten dat recent in Europa is gestrand.
In EYE, het Nederlandse museum voor de film, toont Tarr tot 7 mei 2017 oorlogsbeelden, fragmenten uit eigen films, rekwisieten en een speciaal voor de tentoonstelling opgenomen nieuwe scène met daarin niet alleen zijn sombere wereldbeeld maar tegelijk zijn mededogen voor zij die uit onze samenleving buitengesloten zijn. Zijn boosheid over de houding binnen Europa, en met name in Hongarije, tegenover vluchtelingen, zette er hem toe aan om een statement te maken.
Zijn boosheid over de houding binnen Europa, en met name in Hongarije, tegenover vluchtelingen, zette er hem toe aan om een statement te maken.
De in het Hongaarse Pécs geboren Béla Tarr (1955) brak internationaal door met ‘Damnation’ en zijn zeven uur durende ‘Sátántangó’ wordt als zijn magnum opus beschouwd. Samen met ‘Werckmeister Harmóniák’ zijn het commentaren op de kwetsbaarheid van de menselijke beschaving. Onverwachte, bedreigende ontwikkelingen halen het dierlijke van de mens naar boven en doen de onderlinge solidariteit in een besloten gemeenschap snel teniet. Het zijn grootse, aardse films waarin de mens in de uitzichtloosheid van zijn bestaan wordt geportretteerd. Soms is er toch een glimp van verlossing, als de drank vloeit, een orkestje speelt en de barbezoekers zich in een dronken dans verliezen.
EYE volgt al lang het werk van de internationaal gelauwerde regisseur en heeft een twintigtal titels van de regisseur in de collectie. Daarin bevinden zich ook de vroege korte films van de regisseur en zijn coproducties met de Hongaarse televisie. Béla Tarr begon al op zestienjarige leeftijd met het maken van films, veelal naturalistische en geëngageerde sociale drama’s en documentaires. Na zijn opleiding aan de filmacademie in Boedapest ontwikkelde hij een eigenzinnige en invloedrijke stijl.
Lange takes, weinig montage en adembenemend zwart-wit kenmerken zijn beste films. Zijn personages leven armoedig en in doffe uitzichtloosheid op het desolate Hongaarse platteland. Tarr toont een van alle franje ontdaan bestaan en nodigt de kijkers uit tot mededogen. De uitzonderlijk lange takes dwingen het narratieve naar de achtergrond. Zijn latere films hebben een sterk contemplatief karakter.
Till the End of the World
Nog te zien in EYE Amsterdam t/m 7 mei 2017
www.eyefilm.nl