17de Docville in teken van toekomst én verleden

In Leuven wordt begin juni op twee manieren en op diverse plaatsen over de toekomst gedacht. Hedendaagse denkers komen aan bod maar er is ook een blik op het verleden en hoe men toen over de toekomst dacht. Retrofuturisme dus. Aan de toekomst denken staat gelijk aan erover dromen en daarom staat onder meer 2040 van de Australiër Danon Gameau geprogrammeerd. In deze documentaire, opgevat als een brief aan zijn dochter die 21 wordt in 2040, geeft hij inspirerende oplossingen die nu al voorhanden zijn. “Fact-based dreaming”, noemt de regisseur zijn film die geen apocalyptische klimaatrampen voorspelt. Althans niet in 2040 want “yes we can”, klinkt het.

Zoektocht

Retrofuturisme vinden liefhebbers terug in onder andere A Machine to Live In van Yoni Goldstein en Meredith Zielke. Zij vertellen visueel het verhaal van de Braziliaanse zoektocht naar de utopische, ideale stad. Zoals bekend werd dat Brasilia, de nieuwe hoofdstad van Brazilië, die door zijn rationeel ontwerp ook de rationele burger zou voortbrengen. Maar Brasilia botste met het mystieke verleden van dat land. Futurisme is nu eenmaal kwetsbaar en dat gevoel krijg je als je de affiche van Docville bekijkt. Ze is geïnspireerd op het werk van de vergeten illustrator Arthur Radebaugh, ooit een progressieve geest, nu een relikwie uit het verleden. Wie aan de toekomst denkt, komt onvermijdelijk uit bij de rol van de technologie. De invloed ervan op werken en sterven komt aan bod in The Future of Work and Death. Geboeid door de thematiek? Kijk dan verder in het programmaonderdeel: Brave New Docs.

Verleden

Voor het thema verleden moet je bij de reeks Reconstructing History zijn. Wist je dat president Nixon een speech had voorbereid ingeval dat de maanlanding op 20 juli 1969 op een mislukking was uitgedraaid? Of is dit een alternatief feit? Brengen Halsey Burgund en Francesca Panetta in hun 8 minuten durende documentaire In Event of Moon Disaster waarheid of deepfake? Over het waarheidsgehalte van The Dissident, een reconstructie van het lot van Washington Post-journalist Jamal Khashoggi die op 2 oktober 2018 het consulaat van Saoedi-Arabië in Istanbul binnenstapte en er nooit buitenkwam, zal minder discussie worden gevoerd. Dichter bij huis staat het verhaal van Misha and the Wolves van Sam Hobkinson. Misha, als zevenjarig joods meisje op de vlucht voor de nazi’s, duikt onder en overleeft na een slechte ervaring in een pleeggezin vier jaar in de bossen samen met een roedel wolven. Haar autobiografie krijgt in 1989 wereldwijd ruchtbaarheid. Persoonlijke levensverhalen en een mix aan internationale politieke intriges vormen een leerrijk en boeiend geheel in dit programmasegment.

Nationaal

In de nationale selectie stellen een tiental Belgische documentaristen hun werk voor. Onder hen Eva Küpper van wie Dark Rider in Belgische première gaat. Eva Küpper, volgt in haar film de blinde motorrijder Ben Felten bij het waarmaken van zijn jeugddroom. Hij wil de snelste blinde motorrijder ter wereld worden en werkt daarbij samen met Kevin Magee, een voormalig Grand Prix-kampioen. Een inspirerend verhaal want Ben en Kevin ontmoeten de 13-jarige Jed die slecht ziende zijn levensweg zoekt. Eva Küpper, zelf motorrijder voelt zich als een vis in het water in het milieu dat ze beschrijft. Aan spektakel, als blinde 300 km per uur racen, ontbreekt het evenmin. In La mesure des choses linkt Patric Jean het verhaal van Icarus aan de gebeurtenissen in het Middellandse Zeegebied. De vluchtelingenproblematiek is dus nooit ver weg maar het zijn de levensomstandigheden van de autochtonen die het meest indruk maken. De link met Icarus is wat vergezocht maar de regisseur heeft oog voor het welsprekende en spectaculaire beeld. Andere documentaires brengen de toeschouwer zowel naar Kinshasa (Chancelvie) als naar een onooglijk dorpje in het Atlasgebergte (Fadma).

Winnaars

Niet alles is nagelnieuw op deze 17de editie van Docville. Zo ging de hartverscheurende zich in Aleppo afspelende For Sama van Waad al-Kateab vorig jaar in première op Film Fest Gent en won er de publieksprijs. Bloody Nose, Empty Pockets waarin Bill & Turner Ross de laatste dag in een Las Vegas-bar op een hybride manier vastleggen was eveneens al in Gent. Het charmante The Mole Agent van Maite Alberdi, een mengeling van spionagefilm en documentaire waarin een 83-jarige als mol undercover gaat in een bejaardenhuis was de slotfilm van het recente MOOOV Filmfestival. Naar aanleiding van de vertoning van American Utopia, Spike Lee’s verfilming van David Byrne’s gelijknamige Broadwayshow en album, wordt Stop Making Sense van Jonathan Demme vanonder het stof gehaald. Voor velen is deze briljante registratie van een concert van David Byrne’s rockgroep nog altijd een schoolvoorbeeld van een innovatieve muziekfilm. Hij was in 1985 de allereerste grote prijswinnaar in Gent! Ook het knappe onderdeel Ket & Doc, met documentaires over kinderen komt oorspronkelijk van het JEF festival. Docville sluit zich niet op en het doorbreken van grenzen komt met al dat fraais de filmliefhebbers ten goede.

Weten en geweten

Met Weten en Geweten heeft Leuven naast de nationale en de internationale competitie trouwens een bijzonder origineel competitieluik. De acht films die onder die noemer vallen, behandelen een heel diverse thematiek. In Chasing Childhood nemen Eden Wurmfeld en Margaret Munzer Loeb onze zorgen en bekommernissen voor onze kinderen onder de loep. Treden we niet al te beschermend op? De filmmakers breken een lans voor een minder gecureerde kindertijd. Benieuwd naar het leven van de censors die dagelijks bepalen wat er gezegd, geschreven of getoond mag worden? Bestel een ticket voor Meet the Censors van Havard Fossum en je komt o.a. terecht op een Chinese nieuwsredactie, op een hoofdkwartier van het Zuid-Soedanese leger en bij een filmcensuurcommissie in India. Een paar films uit deze competitie zijn een soort opvolgfilms. Camillia Nielsson keert met President terug naar Zimbabwe waar ze presidentskandidaat Nelson Chamisa volgt. Tien jaar geleden bracht Toxic Playground een vervuilingschandaal aan het licht in het Noord-Chileense stadje Arica. De makers, Lars Edman en William Johansson, reizen opnieuw naar dat stadje en tonen in Arica de gevolgen van de vervuiling waarbij een Zweeds bedrijf betrokken was.

Out of the dox

Net als ieder zichzelf respecterend festival denkt ook Docville “out of the box”. Dat vertaalt zich in een reeks “out of the dox” met de het vermelde A Machine to Live In en Bloody Nose, Empty Pockets. De Russische documentarist Victor Kossakovsky gunt ons met zijn Gunda een blik in de paradijselijke wereld van het varken en The Mystery of the Pink Flamingo onderzoekt wat er aan de hand is met de flamboyante roze vogel. Verder struinend door het programma kom je nog muziekdocumentaires tegen als Zappa en Sisters with Transistors reveleert welke rol vrouwelijke pioniers speelden in de elektronische muziek. Docville stuurt je tenslotte huiswaarts met de vraag of onze wereld wel echt is en of we niet in soort computersimulatie zitten. Na A Glitch in the Matrix van Rodney Ascher is de discussie open.

Kader

Voor die discussie zorgt Docville niet voor een aangepast kader. Dat is wel het geval voor panels en fora over de vanaf 2023 in te voeren centrale test in het secundair onderwijs (Centrale Test – Of Pest?), over Helikopterouders en over De dekolonisering van de musea. Lezingen over de toekomst sluiten dan weer aan met het festivalthema.

Alle informatie vind je op www.docville.be.