Zjoek: De kunst van het vergeten

Zjoek is het Russisch woord voor kever, maar het staat ook voor de angst van een kind voor het donker en de angst voor geheugenverlies.

Rusland, 1943. Ver van het oorlogstoneel, in het hart van de Oeral, bevindt zich een door de neuropsycholoog Luria gestichte kliniek waar soldaten met hersenletsels worden behandeld . De komst van een groepje variété-artiesten doorbreekt de dagelijkse routine. Hoogtepunt is het op­treden van de geheugenkunstenaar Sa­lomon S . De man die zich alles herinnert krijgt de moeilijkste opgave uit zijn car­rière van de jonge luitenant Ljova Z., die zijn geheugen kwijt is en zich alleen her­innert wat hem toevallig te binnen schiet. De ontmoeting maakt diepe indruk op Salomon. De fragmentarische uitingen van Ljova roepen eigen ervaringen bij hem op. Wat hij zich herinnert van zijn vroegste kindertijd stemt wonderlijk overeen met Ljova 's eerste indrukken toen deze na zijn verwondigen uit een coma ontwaakte. Olga, de therapeute die Ljova 's geheu­genverlies behandelt, is geïntrigeerd door de geheugenkunstenaar. Ze laat zich door Salomon meevoeren naar de plaatsen die een rol spelen bij zijn geheugenkunst : naar een straatje zonder eind waar ieder woord als in een rebus wordt voorgesteld door een voorwerp of een situatie , naar de kamer van zijn jeugd. Ze ontdekt ook de keerzijde van zijn bijzondere gave .Sa­lomon is in staat om elke trek van een menselijk gezicht vast te leggen in zijn geheugen, maar wat er in een ander speelt aan emoties en onuitgesproken bedoelin­gen, gaat aan hem voorbij. Bij hun afscheid vraagt Olga hem openlijk om een kus en wanneer Salomon daarvoor terugschrikt, toont ze hem iets waarvan ze weet dat het een onuitwisbare indruk op hem zal maken: een moedervlek achter haar oor, een Zjoek. Ljova Z. heeft grote moeite zich de be­tekenis van woorden te herinneren en de dingen en verschijnselen om hem heen te benoemen. Toch leert hij in de kliniek weer spreken, lezen en schrijven. Door het geduld van een medepatiënt, Pjotr, die hem koppig blijft ondervragen, duikt de naam op van het dorp waar hij vandaan komt. ( persmap )