Schatten der Engel (L'ombre des anges)

Zijn film, naar een theaterstuk van R.W. Fassbinder, die ook mee het filmscenario schreef en een rol in de film vertolkt, noemt Schmid een driestuiveropera voor wrede kinderen. Duidelijk gekoncipieerd en gerealizeerd in de stijl van de door Fassbinder gekonsakreerde Nieuwe Filmtheatraliteit en zich afspelend in een universum dat méér dat van Fassbinder is dan wel van Schmid zelf, is SCHATTEDNE RE NGELee n film over een stad (oorspronkelijk Frankfurt, door Schmid getransponeerd naar Wenen) of beter nog over mensen in een stad, over macht en geld, over het failliet van liefde en kunst. De melodramatische intrige van de film berust gedeeltelijk op de wraak van een na de oorlog rijk geworden Jood, wat sommige Duitse kringen er al toe gebracht heeft het werk te beschuldigen van anti-semitisme : een interpretatie die volgens Schmid kompleet fout is, aangezien, aldus de maker, niets of niemand in het leven een vast rolpatroon kan opgekleefd worden : morgen kan ik de fascist zijn en jij de revolutionair. Een tesis als een andere, maar die aan deze grenzeloos pessimistische film een wrange bijsmaak verleent van spel om het spel. Voor de rest is de vertolking van Ingrid Caven in de rol van hoer en stortplaats voor de konfidentiês van menselijke wrakken, erg, erg goed.

Met Daniel Schmids "SCHATTEN DER ENGEL" viel er haast letterlijk een schaduw over het 29ste internationaal Filmfestival Cannes. - Men zal zich wellicht herinneren dat Joachim Fest, auteur van de befaamde Hitler-biografie, in maart het nieuwe toneelstuk van Rainer Werner Fassbinder "Der Müll" in de Frankfurter Allgemeine als antisemitisch brandmerkte. De uitgeverij Suhrkamp die de tekst zou publiceren, bracht het werk uiteindelijk niet op de markt. En omdat Fassbinder.zelf ontslag nam bij de theatergroep uit Frankfurt leek het hele geval op een kwade droom. De film haalde Fassbinders stuk weg uit het schimmenrijk … De Zwitsersekineast verdedigt zijn vriend Fassbinder en zegt dat het toneelstuk en de film gebaseerd zijn op een realiteit. Na de oorlog hebben joden geprofiteerd van de Duitse schuldgevoelens en op een subtiele manier wraak genomen. Zo zouden ook enkele Joodse vooraanstaanden zich in Frankfurt hebben laten manipuleren bij een giganteske bouwspekulatie. Zij zouden de veilig geachte stromannen geweest zijn van gewetenloze bouwspekulanten. Dat is allemaal best mogelijk en aan enkele kritische bedenkingen in die zin zou niemand zich ergeren. Maar Fassbinder heeft het er dik opgesmeerd. Citaten als "Die jood hebben ze nog vergeten te vergassen", "Het valt niet moeilijk een jodenmoordenaar te zijn áls men mijn overtuiging heeft", "De jood zuigt ons uit, drinkt ons bloed omdat wij, Duitsers, schuldig zijn" zijn karakteristiek voor de film.

De rijke - in de film niet nader genoemde jood wordt voorgesteld als een uitzuiger, spekulant, moordenaar, seksueel onevenwichtige. Daarnaast komen in SCHATTEN DER ENGEL nog andere thema's voor als eenzaamheid, de stad die mensen kapot maakt, homoseksualiteit enz. Maar de geschiedenis met de jood staat centraal.