Nosferatu, eine Symphonie des Grauens

NOSFERATU, EINE SYMPHONIE DER GRAUENS, zoals de volledige titel luidt, was de eerste film waarin het talent van Murnau zich volledig ontvouwde. Het verhaal was gebazeerd op de beroemde vampierenroman van Bram Stoker, getiteld DRACULA, maar de namen waren veranderd om het copyright te ontduiken. Dit verhinderde de weduwe van Bram Stoker niet om via een uitspraak van de rechter alle kopieën van NOSFERATU laten vernietigen. "Alle" maar niet allemaal. Wij op onze beurt hebben het aan de "filmpiraten" te danken dat NOSFERATU voor het nageslacht bewaard is gebleven zodat wij op onze beurt kunnen konstateren, met eigen ogen, dat de NOSFERATU van Max Schreck de mooiste vampier is van allemaal, Bela Lugosi en Christopher Lee inbegrepen.

Overigens bericht Ado Kyrou in zijn boek Le Cinéma et le Surréalisme dat de vermelding van Max Schreck op de titelrol een falsifiërende benaming is. Niet Schreck, een variétéartiest uit die dagen, maar een tot dusver onbekend akteur zou zich aan de rol van Nosferatu hebben bezondigd. Sommigen beweren dat Murnau zelf de vampier heeft gespeeld om nog maar te zwijgen van de verdenking die volhoudt dat Nosferatu echt bestaan heeft en in de film zelf speelt. Murnau is op zijn best in het grensgebied tussen droom en werkelijkheid. Om een onwerkelijke sfeer te scheppen bedienden men zich van allerlei truuks, die ondanks de technische beperkingen van die dagen, ook nu nog de toeschouwer frapperen. Een van de vondsten is het gebruik van negatieffilm voor opnamen van wouden in de Karpaten. De witte bomen tegen de zwarte lucht brengen uitstekend de kille atmosfeer waarin Nosferatu zich thuisvoelt. Voor de schokkerige rit gebruikte men, wat wij tegenwoordig zo noemen enkelbeeldknop. Frappant zijn ook het spookschip varend over fosforescerende wateren, de close-ups van de allesverslindende planten en de lichtreflex rond de figuur van Nosferatu.

De scenarist heeft een simpel slot bedacht voor het gruwelijke verhaal van de pestilente vampier. Bij zijn eerste ontmoeting met de heldin van de film blijkt geen behoefte te bestaan aan knoflook, krusifixen of houten spiezen. Nina strekt haar armen naar het monster uit en bindt hem met de kracht der liefde tot het bij het ochtendgloren oplost in de stralen van de zon.