La passion de Jeanne d'Arc (The Passion of Joan of Arc)

Jeanne d'Arc werd aan de Engelsen uitgeleverd. Zij moest ter dood gebracht worden, maar om geen martelares van haar te maken zou men de kerkelijke overheid inschakelen om haar hekserij te bewijzen. De rechters proberen Jeanne te doen bekennen dat haar opdracht (de Engelsen uit Frankrijk verjagen) geen goddelijke oorsprong heeft, maar door de duivel ingegeven is. Jeanne houdt stand, maar uiteindelijk zwicht ze en ondertekent de verklaring die men haar voorlegt. Eenmaal terug in de cel wordt ze door wroeging gegrepen.

Dreyer laat zijn film beginnen als Jeanne voor haar rechters moet verschijnen. De 29 ondervragingen balde hij samen tot één verhoor, zodat er een eenheid van handeling, plaats en tijd ontstond. Dreyer staat met La Passion de Jeanne d’Arc onder de invloed van de Franse avant-garde. Hij voert hun experimenten met de grootopname en opnameboeken tot de hoogste toppen der visuele retoriek. Zijn hele film is een symfonie van gezichten, georkestreerd volgens het ritme van vraag en antwoord. De essentie van La Passion de Jeanne d’Arc ligt dan ook in Dreyers demonstratie dat de ziel en de innerlijke waarheid van de mens door het aftasten van het gelaat kan worden blootgelegd. De hele film is een contrastrijk duel tussen de waardige, nobele Jeanne en de listige, manipulerende rechters. De decors zijn kleiner dan de personages, wat vreemde plastische effecten veroorzaakt met de scherp uitgesneden figuren die een quasi sculpturaal volume bezitten.

Carl Theodor Dreyer (1889 - 1968) groeide op in een streng Lutheraanse familie. Dat verklaart ten dele de religièuze en metafysische context waarin zijn oeuvre ontstond. Zijn films zijn meditaties over dood, eenzaamheid, zelfopoffering, schuld en spirituele beproeving. Enkele films: Mikael (1924, naar Herman Bang), Vampyr (1932), Ordet (1954), Gertrud (1964).

(Patrick Duynslaeger)

De film werd gepresenteerd met live muziek voor symfonieorkest van Jo Van den Booren, door het Brabants Orkest o.l.v. André Vandemoot.