Killer of Sheep

CHARLES BURNETT
Eén van de boegbeelden van de pas nu "ontdekte" amerikaanse "black filmmakers"; groeide op in het beruchte Watts, een voorstad van Los Angeles. Liep college aan de filmtacufteit van UCLA en werkte mee aan studentenfilms en low-budget produkties. Studeerde ook nog elektronika, ethnocommunicaties, verdiepte zich in het werk van Baril Wright, één der grote engelse dokumentaristen. Zijn filmografie bestaat uit SEVERAL FRIENDS ('69) en THE HORSE ('77) (vorig jaar op het Filmgebeuren) en KILLER OF SHEEP.

Dat er off-Hollywood heel wat boeiende films worden gemaakt, films die meestal geankerd zijn in een hedendaagse, sociale of politieke kontekst is nu wel geweten - zie immers de afdeling "Independent American Cinema" tijdens het vorige Filmgebeuren. De amerikaanse film is nog altijd het monopolie van blanken, zou je kunnen zeggen - ok, Gordon Parks (de man van de Shaft-serie en Sidney Poitier zijn zwarten die in de filmindustrie werken). Maar ook in de onafhankelijke filmsektor beginnen de zwarten films te maken; eigenlijk al sedert Haile Gerima (van ethiopische oorsprong) zijn BUSH MAMA ('75) op pelikule zette. Sedertdien kan je zeggen dat er een doorlopende zwarte filmproduktie bestaat. Hun cinematografie is er één van een onderdrukte bevolkingsgroep, politiek, sociaal en kultureel. Nu het eerste jaar van het Reagan-tijdperk er bijna opzit, vraagt men zich meer dan ooit af in hoeverre allerlei anti-sociale maatregelen kunnen genomen worden; in hoeverre de kulturele bijdragen zullen verminderd worden, dus ook hoe het zal gaan met de belangrijkste instelling voor onafhankelijke cineasten ''The National Endowment for Humanities". De toekomst ziet er echt niet rooskleurig uit - in Cannes bvb. waar de "indies'' gemakkelijk hun weg vonden, was de "andere" amerikaanse film voor zoveel als afwezig in '81. Als je weet in welke omstandigheden hun films worden gerealiseerd, dan kan je maar moeilijk woorden als "meesterlijk" of "krachttoer" vermijden bij een KILLER OF SHEEP. De film werd volledig op lokatie opgenomen, in Watts (Los Angeles). Burnett werkte dus in eigen gemeenschap: akteurs en technici behoren allen tot de zwarte gemeenschap; met zijn medestudenten van UCLA had hij minder geluk, zij waren te ongeduldig voor Burnett's uiterst rustige manier van werken. Vaak moesten technische klusjes gedaan worden door akteurs, die op dat moment niet voor de kamera's hoefden, of door jongeren uit de wijk die toevallig toekeken. Hoewel deze aanpak misschien de produktie bemoeilijkt heeft, is de positieve invloed die hij heeft gehad op het spel, dat Burnett aan zijn akteurs wist te ontlokken, duidelijk.

KILLER OF SHEEP gaat over mensen, geen helden; het zijn gewone, arme mensen uit Los Angeles. Hoewel de film in de eerste plaats gaat over één man en diens persoonlijk gevoel van vervreemding ten aanzien van zijn werk en zijn vrouw, heeft zijn situatie alles te maken met zijn gemeenschap, vooral waar het gaat om de invloed op jonge mensen. Die gemeenschap wordt afgebeeld door een veelheid aan lokaties, karakters en gebeurtenissen, welke zoals Burnett zegt "de situatie weergeven zonder haar tot een simpel verhaaltje te reduceren". Stan, de schapendoder, is in veel opzichten een in de zwarte gemeenschap veel voorkomend mens, een heel gevoelige man, die een baan heeft die met zijn aard botst, hetgeen hij verdringt.

De idee van KILLER OF SHEEP komt voort uit dagelijkse observatie, het zien van beperkte mogelijkheden voor iemand in Stans positie. Om te overleven in zwarte amerikaanse ghetto's moet je dingen doen die tegen je aard indruisen. Dit is bij Stan van het begin af af zo, in de relatie tegenover zijn broer en de gevolgen uiten zich op allerlei verschillende manieren. Men moet zich realiseren dat men daar heel intens leeft. Het kan alle kanten opgaan en het kan niet altijd rationeel zijn. Stan werkt om zijn gezin te onderhouden en hij werkt dus heel hard. Emotioneel houdt hij voor zijn gezin niets over, behalve voor zijn dochter. KILLER OF SHEEP komt door het sterk dokumentair karakter, eerder over als een situatietekening dan als een echte speelfilm met een plot. Je volgt wel een bepaalde ontwikkeling bij de hoofdpersonen, maar door veel aandacht voor gebeurtenissen om hem en zijn gezin heen, en door de muziek van o.a. Louis Amstrong en Paul Robeson, brengt de film je eerder in bepaalde, historisch gegroeide, praktisch uitzichtloze levenssituaties van een groep mensen, waarbinnen ieder zich op zijn of haar manier probeert staande te houden.