Cha Cha

HERBERT CURIEL
Begon als akteur in Zweden o.a. voor Alf Sjöberg; schreef scenario's voor dokumentaires, was ook akteur in enkele Amerikaanse films. Assistent in de ploeg van DIARY OF ANNE FRANK ('58) en voor SALOMON AND SHEBA ('59). Werkt vervolgens in Spanje en Joegoslavië als akteur in o.a. KING OF KINGS ('61), LAWRENCE OF ARABIA ('62) en CLEOPATRA ('63). Vanaf '69 terug in Nederland als scenarist voor film en TV. Eerste eigen regie: DE ACTIVIST ('70), een kortfilm met muziek van Theodorakies; eerste langspeelfilm in '75: HET JAAR VAN DE KREEFT; CHA CHA is zijn tweede langspeelfilm. Curiel blijft ondertussen nog altijd zeer aktief als scenarioschrijver.

Nederland - rond de jaren '80 - is ondenkbaar zonder krakers, punkers, film en Herman Brood. CHA CHA verenigt ze alle vier. De film is internationaal opgezet, de fenomenen, de trends zijn het ook. Men spreekt en zingt in drie talen: Nederlands, Engels en Duits. De oudste beelden dateren al uit mei '45, de jongste uit mei '80. Het verhaal begint met een ontmoeting tussen drie mensen, elk met een sterke persoonlijkheid. Zij stellen de wetten en konventies van de huidige maatschappij in vraag en verwerpen ze. Nina Hagen, aktrice en zangeres komende uit de Duitse Demokratische Republiek, Lene Lovich, Amerikaanse zangeres van Joegoslavische oorsprong en Herman Brood, de Nederlandse rock-ster bij uitstek, ontmoeten elkaar te Amsterdam. Terwijl Amsterdam het toneel is van een zekere politieke en sociale wanorde, en de jonge krakers vechten tegen de Mobiele Eenheid en geblindeerde auto's, beleven Nina en Herman een amusante liefdesaffaire. Lene Lovich hangt in de discobar van een luxueus hotel, is een gesofistikeerde internationale politieke aktiviste.

Men kan CHA CHA beschouwen als een dokument over een zekere jeugd van vandaag, maar ook als een portret van de hedendaagse Hard Rock en Popwereld in een ruimere zin gezien. Curiel ziet zijn drie protagonisten meer als prototypen/symptomen van de naoorlogse generatie, dan als symbolen ervan. Volgens de kineast komt de huidige generatie tot het besluit dat men meer en meer het gezag en de overheid moet wantrouwen.

Eigenlijk kan men CHA CHA nog onlogisch vinden, net als een jam-session, je zou zelfs kunnen zeggen dat elk spoor van een scenario ontbreekt. Telkens als in de dialoogscènes tussen de musicalnummers ons een handeling in het vooruitzicht wordt gesteld, blijkt dat een dood spoor. Het kommentaar van Herman Brood is kennelijk spontaan bij het zien van de beelden, is dan ook vrij dikwijls onverstaanbaar en weinig behulpzaam om CHA CHA een vrij klassieke struktuur te geven. Ofwel vind je dan ook het optreden van Nina Hagen aller hinderlijkst, of allerbest. Zij stelt in haar dromen de illusies voor, zoals een valse goudroof, een vreemde huwelijksceremonie en een onverwachte finale met Hagen en Lovich die zingen terwijl gevechtswagens hun aktiviteiten in de Amsterdamse straten verder zetten en terwijl een alleenstaande Herman Brood zijn eigen vergelijk maakt.

CHA CHA is een film tussen droom en werkelijkheid, die de toeschouwer zelf zijn conclusies laat trekken. De film overtreedt een beetje de regels van het genre en wisselt het denkbeeldige af met het neorealistische of zelfs het fantastische, maar het blijft in de eerste plaats een muziekfilm. Je wordt meegesleept in een vrij bizarre vlucht. Door elkaar worden herinneringen aan oude koncerten voor de geest gebracht: (Marlene Dietrich, Lionel Hampton), geweld te Berlijn, scènes schijnbaar zonder betekenis en zo kom je in Amsterdam terecht. De individuen hebben geen wortels meer nodig om in een zo levendige stad los gelaten te worden. Hun dromen, fantasmen, humor worden ook vertolkt in beelden met harde kleuren en in de absurde dialogen.

In tegenstelling met vele muzikale films waar het scenario alleen maar bestaat om de muziekstukjes te verbinden, schijnt het in CHA CHA anders te werken: het scenario houdt een zekere subversieve provokatie tegenover de gevestigde orde in. Maar niet alles is dus zo duidelijk als men het zou willen en daar zit dan juist en de halfslachtigheid en de rijkdom van de film.

Van CHA CHA bestaan er meerdere versies; Curiel heeft de film herbewerkt en tenslotte nieuw materiaal van de Amsterdamse koninginnedag en kraakoorlog anno 1980 ingeschakeld. Ook hierdoor kreeg de film meer en meer de vorm van een filmische collage. Zo is CHA CHA echt de muziekfilm die alle mogelijkheden in het genre ten gronde uitput:
muziek, aktie en fantasie.