Ons verhaal

Een uniek festival

Film Fest Gent is sinds zijn eerste editie in 1974 uitgegroeid tot het grootste filmfestival van België met jaarlijks meer dan 100.000 bezoekers. Al decennialang richt Film Fest Gent de schijnwerpers op filmmuziek, wat het een uniek filmfestival op de kalender maakt. Sinds 2001 worden de World Soundtrack Awards georganiseerd, een reeks prijzen voor de beste soundtrack voor films en televisie.

Het prille begin

Onder de titel ‘Het Eerste Internationaal Filmgebeuren van Gent’ vindt van 25 tot en met 31 januari 1974 het allereerste ‘Film Fest Gent’ plaats. Bezielers van het initiatief zijn Ben Ter Elst, uitbater van de Gentse cinema Studio Skoop, en Dirk De Meyer van de universitaire filmclub. Hun doel is om films te programmeren die in de gewone bioscopen geen kans krijgen vanwege hun inhoud en stijl. De eerste kleinschalige editie met een twintigtal titels op het menu heeft vertoningen in Studio Skoop en in het Capitool. Op het programma staan onder meer Solaris van Andrei Tarkovsky en Winter Wind van Miklós Jancsó, films die provoceren, vernieuwen en een andere blik werpen op wat cinema kan zijn. Het Filmgebeuren lanceert nieuwe namen en wakkert de interesse in arthousecinema aan.

In 1978 groeit het Internationaal Filmgebeuren van Gent uit tot een filmfestival met een vijftigtal films in verschillende secties. Er komt ook steeds meer aandacht voor filmeducatie en een aanbod voor diverse doelpublieken. De cinefiel vindt dat jaar zijn gading in auteursfilms van onder andere Luis Buñuel, Rainer Werner Fassbinder, Bernardo Bertolucci en Alejandro Jodorowksy.

Internationalisering en de impact van filmmuziek

Onder impuls van Jacques Dubrulle boomt het festival door verdere internationalisering en een indrukwekkende gastenlijst. Onder meer King Hu, Maximillian Schell en Bertrand Tavernier komen op bezoek in Gent. Het programma klimt op tot een honderdtal films. De modernisering van het festival zorgt voor een veel breder publiek en aanbod. De naam verandert in 1983 in ‘Internationaal Filmgebeuren van Vlaanderen-Gent’.

1985 vormt het beginpunt van de massaontplooiing van het filmfestival. Zowel op organisatorisch als financieel vlak evolueert het festival met rasse schreden. De aandacht voor filmmuziek wordt een belangwekkende focus. In ‘85 organiseert het Internationaal Filmgebeuren van Vlaanderen-Gent voor het eerst een echte internationale competitie met een jury. In de eerste jury zetelen André Delvaux, Michael White, Simon Heyworth, Alain Pierre en Loek Dikker. Het hoofdthema van de competitie wordt ‘de impact van muziek op film’, een thema dat voor geen enkel ander filmfestival ter wereld prioritair op de agenda staat.

Hieronder kan je een promotiefilm zien die het filmgebeuren maakte in 1988, om zich in opdracht van de Vlaamse Gemeenschap te promoten in het kader van een Vlaamse week in Washington in de Verenigde Staten. De film, gedraaid en gemonteerd op 35mm, schetst een mooi beeld van de eerste festivaljaren.

Naast een competitie beslist het festival ook stille filmvertoningen te organiseren met nieuw gecomponeerde muziek die live wordt uitgevoerd. Een van de hoogtepunten daarbij is de uitvoering van een nieuwe score van Georges Delerue voor het Russische Casanova (1927) in 1987. Delerue dirigeert zelf in een volle Gentse opera. Diezelfde editie geeft Ennio Morricone in een volgelopen Gents Kuipke een concert. Het Gentse filmfestival wordt zo definitief een gevestigde waarde in het filmmuziekcircuit. Ook andere internationaal gerenommeerde componisten onder wie Jean-Claude Petit, Nicola Piovani, Peer Raben, Stanley Myers, Carl Davis, Bruce Broughton en Michael Nyman komen hun eigen werk uitvoeren.

In 1985 reikt het festival zijn eerste Joseph Plateauprijs uit tijdens de Nacht van de Film. De prijs is genoemd naar de Gentse hoogleraar en wordt toegekend aan Belgische filmmakers die een enorme bijdrage hebben geleverd aan de Belgische filmindustrie. Later zal de prijs evolueren tot de Joseph Plateau Honorary Award, een lifetime achievement award voor iemand uit de internationale filmwereld. In 1992 besluiten Jacques Dubrulle en zijn team om de benaming 'Filmgebeuren' in te ruilen voor 'Filmfestival'. Het Internationaal Filmfestival van Vlaanderen-Gent krijgt in de jaren '90 zelfs verscheidene filmtitels in Europese of wereldpremière en ontvangt grote namen als Willem Dafoe, Samuel Fuller, Terry Gilliam, Anthony Perkins, Charlotte Rampling, Paul Schrader, Frederick Wiseman, Patricia Arquette, Kenneth Branagh, Mel Brooks, Crispin Glover, Paul Cox, Atom Egoyan etc.

Muziek in het FFG-DNA

Meer en meer beroemde gasten vinden hun weg naar de Arteveldestad in de jaren ‘90. Robert Altman, Elmer Bernstein, Terence Davies, Arthur Penn, James Earl Jones, Guy Pearce, Karl Malden, Danny Glover, Michael Haneke, Irvin Kershner en nog vele anderen geven Gent een bezoekje in deze jaren. Ook de focus op filmmuziek blijft zich verder doorzetten. Een nieuw onderdeel van het muzikale luik van het programma doet zijn intrede: in 1993 organiseert het festival voor het eerst een symposium rond filmmuziek (later worden dit talks en seminars). Ondanks dat filmmuziek niet meteen de spotlights steelt in de media is het voor het Internationaal Filmfestival van Vlaanderen-Gent een belangrijke stap om een pilootfunctie te verwerven. Het festival zet zo in op het steunen van jonge componisten en het bewaken van de conservatie en de evolutie van filmmuziek. De peetvader van de Belgische filmmuziek, Frédéric Devreese, dirigeert tijdens dezelfde editie een dubbelconcert in de toen pas heropende Vlaamse Opera Gent. Filmmuziek is nu stevig verankerd in het DNA van het festival.

Het Internationaal Filmfestival Vlaanderen-Gent begroet het nieuwe millennium met een grotere belangstelling in het genre van de kortfilm. In 2000 geniet het publiek van de eerste Europese kortfilmcompetitie. Later, in 2019, zou het festival de competitie openen voor kortfilms van over de hele wereld, waardoor kortfilms de volwaardige aandacht krijgen die ze verdienen.

Nog in 2000 wordt de wereldberoemde filmcomponist Hans Zimmer overtuigd om naar Gent af te zakken voor zijn allereerste live performance van zijn scores in het bijzijn van Morgan Freeman en Lisa Gerrard. Ook Ennio Morricone geeft opnieuw een concert in 't Kuipke. De roep om alle contacten tussen componisten, musici en agenten die elk jaar het festival bijwonen in een vaste structuur te gieten, wordt alsmaar groter. Daarom houdt het festival in 2001 de World Soundtrack Academy boven de doopvont. In de editie van 2001 reikt de WSA de eerste World Soundtrack Awards uit. Niemand minder dan de legendarische John Williams krijgt de eerste Film Composer of the Year Award.

Ook net na de eeuwwisseling zijn er heel wat prominente gasten aanwezig op het filmfestival, onder wie Jean Reno, Juliette Binoche, Jeanne Moreau, Michael Haneke, Blair Underwood, Maurice Jarre, Paul Verhoeven, Darren Aronofsky, Tom Tykwer en Kathleen Turner.

Meer dan film(muziek)

In september 2007 plaatst het gewaardeerde Amerikaanse filmblad Variety het Filmfestival van Gent bij de vijftig niet te missen festivals in de wereld. In deze periode komt er ook steeds meer aandacht voor onderbelichte thema’s en publieken in de filmindustrie. Er wordt specifiek ingezet op het programmeren van lgbtq-films en filmvertoningen voor blinden en slechtzienden. Professionals worden ook meer betrokken door de organisatie van ‘De Dag van het Filmberoep’.

Het festival organiseert in 2006 een grootse opgezette overzichtstentoonstelling rond de filmmaker Stanley Kubrick. In het verleden had het festival al uitgepakt met grandiose expo's, waaronder de tentoonstelling Cites Cines in 1989, die iconische filmdecors in de Floraliënhal in Gent samenbracht. In 2010 is er een gecureerde expo rond de Franse cineast Jacques ‘Monsieur Hulot’ Tati (in de jaren daarna volgen nog tentoonstellingen ronde befaamde cineasten). Voormalig filmjournalist Patrick Duynslaegher wordt het jaar daarna artistiek directeur van het festival. In zijn eerste editie staat Scandinavië in de schijnwerpers en is de legendarische Ingmar Bergman het onderwerp van een retrospectieve en van de jaarlijkse tentoonstelling. Heel wat bekend filmtalent passeert de revue van 2007 tot en met 2012: Clint Mansell, Woody Harrelson, Richard Jenkins, Andy Garcia, Kevin Costner, Shigeru Umebayashi, László Nemes, Tim Robbins, Paul Greengrass, Jim Sheridan, François Ozon, Norman Jewison, Seth Rogen, Isabelle Huppert, Ezra Miller, Emmannuelle Riva, Paola & Vittori Taviani, Jean-Pierre & Luc Dardenne etc.

Van filmfestival naar filmfeest

In 2013 vindt de veertigste editie van het filmfestival plaats. Het festival ondergaat een transformatie en viert zijn feestjaar met een nieuwe naam: Film Fest Gent. De allereerste editie onder de nieuwe naam focust op American Independent Cinema. Het jaar nadien staat Franse cinema centraal. Catherine Deneuve (in Belle de jour) prijkt op de officiële festivalposter. Ook viert het festival het honderdjarige bestaan van Chaplins iconische personage van de zwerver met vertoningen van The Circus (in Kuipke Gent met live muziek) en The Gold Rush (in de Gentse Stadshal). Erik Van Looys fel gehypete film Loft opent het festival en wordt later een van de grootste Belgische films aller tijden (in eigen land). De jaarlijkse expo staat volledig in het teken van het oeuvre van de Italiaanse filmmaker Federico Fellini. Om de tentoonstelling extra kracht bij te zetten is er een concert met filmmuziek van Nino Rota voor de films van Fellini.

In de daaropvolgende jaren staan Britse, ‘Nordic’, Italiaanse, Hongaarse en Spaanse cinema centraal. In 2016 is er onder meer ook een spotlight op Japan en ontvangt Film Fest Gent componist Ryuichi Sakamoto op het World Soundtrack Awards Gala waar hij de Lifetime Achievement Award in ontvangst neemt. De editie van 2017 promoot zichzelf met Claudia Cardinale op het campagnebeeld, gezien Italië het land in focus is. Het muzikale luik vestigt de aandacht op de honderdste verjaardag van jazz met een Symphonic Jazz Concert en de lauwering van trompettist en jazzmuzikant Terence Blanchard op de WSA. Tijdens Film Fest Gent 2018 met een Hongaarse focus is er een retrospectieve met de films van Miklós Jancsó. Die editie gaat van start met de première van Girl, een van de meest gelauwerde Belgische films met onder meer een Caméra d’Or voor regisseur Lukas Dhont op het filmfestival van Cannes. Muzikaal zijn er enkele primeurs te beleven. Kunstencentrum Vooruit en Film Fest Gent brengen een unieke cross-over tussen film en muziek onder de noemer ‘Videodroom’, sindsdien een jaarlijks terugkerend onderdeel van het festival. Eregast op de WSA is Carter Burwell, vooral bekend door zijn samenwerkingen met de gebroeders Coen. Hij ziet voor de allereerste keer zijn muziek live uitgevoerd.

Voor de daaropvolgende editie in 2019 volgt Wim De Witte, al jaren actief bij het festival, Patrick Duynslaegher op als artistiek directeur. Het filmprogramma bevat een focus op Spanje met een reeks hedendaagse Spaanse films en een retrospectieve van taboedoorbrekende Spaanse cineasten als Luis Buñuel, Agustí Villaronga, Victor Erice, Alejandro Amenábar en Pedro Almodóvar. Film Fest Gent zet dat jaar in op een heropwaardering van het kortfilmgenre. De internationale kortfilmcompetitie ontvangt voor het eerst kortfilms van over de hele wereld en heeft een prominentere plaats in het festivalprogramma. Daarnaast is de Belgische studentenkortfilmcompetitie al jaren een vaste waarde. Op het World Soundtrack Awards Gala mag Marco Beltrami zich eregast noemen. Op het gala eren Film Fest Gent en de World Soundtrack Academy de befaamde Belgische filmmuziekcomponist Frédéric Devreese met een live uitvoering van zijn muziek voor films als Un soir, un train en Benvenuta.

In de periode 2013 - 2019 vinden onder andere de volgende gasten hun weg naar Film Fest Gent: Joseph Gordon-Levitt, Brie Larson, Bret Easton Ellis, Mia Hansen-Løve, Sergei Loznitsa, Yorgos Lanthimos, Colin Farrell, Jia Zhangke, Sir Alan Parker, Michael Nyman, Craig Armstrong, Alan Silvestri, Ryuichi Sakamoto, Kôji Fukada, Terence Davies, Tran Anh Hung, Ken Loach, Olivier Assayas, Derek Cianfrance, Asghar Farhadi, Isabelle Huppert, Leila Hatami, Geraldine Chaplin, Rian Johnson, Thomas Vinterberg, John C. Reilly, Jacques Audiard, Terence Blanchard, Jayro Bustamante en Hildur Guðnadóttir.

2020

In coronajaar 2020 moet Film Fest Gent noodgedwongen een meer sobere editie organiseren. Het Film Fest Gent-team kiest voor een hybride festival met zowel fysieke vertoningen als vertoningen op een VOD-platform. Toch kan het festival opnieuw een bomvol en intrigerend programma voorschotelen met een focus op Duitse cinema, een competitie en een gloednieuwe sectie getiteld Official Selection: Masters & New Voices. De retrospectieve is gewijd aan de Neue Deutsche Welle, met films van o.a. Fassbinder, Herzog, Wenders, Margarethe von Trotta en Helma Sanders-Brahms. De belangrijkste internationale gasten zijn acteur-regisseur Viggo Mortensen, die zijn regiedebuut Falling in Gent voorstelt en tegelijkertijd de Joseph Plateau Honorary Award in ontvangst neemt, de auteurscineast Pedro Costa en de Franse actrice-regisseur Maïwenn.

2020 betekent ook de twintigste verjaardag van de wereldvermaarde filmmuziekprijzen, de World Soundtrack Awards. Door de COVID-19-crisis is het evenement getransformeerd tot een online jubileumeditie, over de hele wereld te volgen via een livestream. Tijdens het online muziekfeest brengt Gabriel Yared live zijn composities en zien duizenden mensen reacties van muzikale branies als Alexandre Desplat, Hildur Guðnadóttir en Nicholas Britell. Voor de gelegenheid wijdt het gerenommeerde vakblad Screen een uniek supplement aan over de World Soundtrack Awards, dat de rijke geschiedenis en eregasten Alexandre Desplat, Gabriel Yared en Michael Abels belicht.